Yüzüklerin Efendisi ve Matrix filmleri, sanılanın ötesinde, sadece görsel büyüleyiciliği olan filmler değil, birbirine muhalif iki farklı politik mesaj veren yapıtlardı.
Darbe ürünü, antidemokratik bir kurum olan Anayasa Mahkemesinin Başkanı Haşim Kılıç'ın, geçen gün sarf ettiği Mutlak İktidar söylemi ile Halk İktidarını (Siyasi İktidarı) mı kastettiği, yoksa Türkiye'nin asıl iktidarı olan -kendisinin başında bulunduğu Anayasa Mahkemesinin de dahil olduğu- Bürokratik İktidarı mı kastettiği sorusu mahfuz kalmak kaydıyla, zat-ı şahanelerinin boş bıraktığı ifadenin içini kısmen doldurabilmeniz için bu iki filmin mesajlarını gözden geçirmenizde fayda olabilir.
Yüzüklerin Efendisi'nde iktidar mutlak, kötü, bir yüzükle maddeleşmiş durumda ve öznelerin iradelerinden bağımsız, sahip olunacak bir olgudur. İktidara sahip olmanın, kötülüğün kölesi haline dönüşmek anlamına geldiğini anlatır. Öyküye göre ancak iktidarın bu yönünü görebilen bilge kişiler ve (aslında iktidarın ne demek olduğunu henüz bilmeyen) şeklen ve ruhen çocuk Hobbitler onun etkisine karşı daha temkinli olabiliyorlar. Sonuçta savaş tanımı belli iktidara ve kötülüğe karşı veriliyor ve kazanılıyor.
Matrix'te 'gerçeklik' arayışı ile başlayan macera gerçeğin aslında bir illüzyon olduğunu gösterir. Reloaded'da detaylarını gördüğümüz asilerin şehri Zion, bize gerçeklik bu mu dedirtiyor çünkü. Sonuçta Zion'un da matrix içinde başka bir matrix olduğunu görüyoruz. Belki de bu nedenle filmin adı "Reloaded" yani "yeniden yükleme" anlamına geliyor. Ancak, filmin asıl katkısı iktidarın doğasını sunduğu diğer bölümlerde ortaya çıkıyor. Yüzüklerin Efendisi'nde sunulan mutlak tanımına karşılık Matrix'te iktidar muğlak, sisteme dağılmış hatta sistemin ta kendisidir. Reloaded ve Revolutions'da Michel Foucault'nun iktidar analizindeki tesbitlerini bulmak mümkün. Foucault'ya göre iktidar her yerdedir, sırf bir konum ya da kurum ile maddeleşmez, dahası çoğuldur, öznesi ve sahibi yoktur. İktidar öngörülemeyen olaylarda ve ilişkilerde ortaya çıkar, tarihte kırılmalara neden olmaz, dönüşümlere yol açar. Yine Foucault'ya göre iktidara karşı koymak, onunla bir biçimde bütünleşmek anlamına gelir. Nitekim Matrix'te de ne mutlak bir iktidar nesnesi ya da konumu ne de ona sahip bir özneyi tespit etmek mümkün. Sistemin kurucusu olduğunu öğrendiğimiz Mimar, iktidarını Kâhin'le paylaşmak durumunda olduğunu itiraf ediyor. Eski bir seçilmiş olan Merovingian, İstasyoncu, Ajan Smith vb. hepsi özerk üniteler ve iktidarın çoğul yapısını gözler önüne seriyorlar, onlar iktidarı bir şekilde üretiyor ve yeniden kodluyorlar.
Filmde özgürlüğün gerçekleşmediği de aşikâr. Revolutions'un sonunda izlediğimiz Zion'un kurtuluşunun gerçek bir özgürlük olduğunu kim iddia edebilir? Hele bu özgürlüğün Neo'nun Deus Ex Machina ile yaptığı bir anlaşma ile sağlandığı düşünüldüğünde, üstelik daha birkaç saniye sonrasında sistemin kendini yeniden yapılandırdığı görüldüğünde. Dolayısıyla, aslında üç film boyunca süregiden kurtuluş çabası sonunda iktidarla eklemlenmeye mahkûm oluyor ve belki de adının "Matrix Resistance" olması gerektiğini düşündürtüyor.
"Mutlak İktidar" olayını umarım bu iki film biraz açıklayabilmiştir.
Ama AYM Başkanının diğer söylemlerinin kendisi tarafından açıklanmaya ihtiyacı vardır:
Mesela; "Yargı kararları elbette eleştirilebilir. Demokrasinin gereği budur. Ancak yargı kararlarının eleştirilmesi o kararın uygulanmayacağı anlamına gelmez." derken uygulanmayan hangi AYM kararını kastetmiştir? Böyle bir durum yoksa neden zihinleri bulandıracak böyle muhal bir resim çizmek ihtiyacı hissetmiştir?
Kuvvetler ayrılığı için kullandığı "Kuvvetler ayrılığı, iktidarın herşeyi tek başına yapmaya ve dilediğini icra etmeye kalkışmaması için uygun görülmüştür" şeklindeki tanım evrensel bir tanım olmadığına göre beyefendi "Türkiye gerçeği"ni, "Türkiye'nin asıl iktidarı halk değil biziz, bizim onayımız olmadan adım bile atamazsın" dayatmasını siyasi iktidarın gözüne mi sokmak istemiştir?
"Halk adına egemenlik yetkisi kullanan yargı" sözünü sarf ederken kendisinin ve diğer yargıçların batılı demokrasilerde örneğini gördüğümüz gibi halk tarafından seçildiğini mi iddia etmektedir?
Yargıtay Başsavcısının, yalan yanlış, tekzip edilmiş gazete kupürleri ile oluşturduğu iddianamesini, başında bulunduğu kurum, kendisinin de oyu dahil olmak üzere "oybirliği" ile kabul ettiğine göre "Yalan yanlış haberlerle hukuki süreci etkilemeye çalışan bir yayın politikası kabul edilemez." sözü ile başka kimi kastedebilir?
367 gibi dünya hukukçularını güldüren ucube bir kararın sahibi Anayasa Mahkemesini, bu kararlarına "bu kadarına da pes yani" deyip gülenler mi yıpratmaktadır? Bu tür komik kararlara imza atanların fotoğraflarının basında yer almasını "kendilerinin hedef gösterilmesi" olarak algılamaları "yağız hırsız" suçluluk duygusunun eseri olabilir mi?
Atatürk'ün, egemenliğin mutlak sahibi olarak gösterdiği halkın iradesinin tecelli ettiği Türkiye Büyük Millet Meclisinin yaptığı hemen her kanunu iptal eden bir kurumun Türkiye'de çoğunluğun mutlak iktidarından bahsetmesi ne kadar ahlaklıdır?
is
(Filmlerin Yorumu: Dr.Gülbanu Altınok, Bilkent Ünv.)
--
PRIMUM NON NOCERE
http://ismetsoner.spaces.live.com
http://groups.google.com.tr/group/bursaforum
(Kızgınlıkla karar almayın, mutluluktan uçtuğunuzda söz vermeyin. İkisi de sarhoşluk ânıdır, akıl başta değildir)
Darbe ürünü, antidemokratik bir kurum olan Anayasa Mahkemesinin Başkanı Haşim Kılıç'ın, geçen gün sarf ettiği Mutlak İktidar söylemi ile Halk İktidarını (Siyasi İktidarı) mı kastettiği, yoksa Türkiye'nin asıl iktidarı olan -kendisinin başında bulunduğu Anayasa Mahkemesinin de dahil olduğu- Bürokratik İktidarı mı kastettiği sorusu mahfuz kalmak kaydıyla, zat-ı şahanelerinin boş bıraktığı ifadenin içini kısmen doldurabilmeniz için bu iki filmin mesajlarını gözden geçirmenizde fayda olabilir.
Yüzüklerin Efendisi'nde iktidar mutlak, kötü, bir yüzükle maddeleşmiş durumda ve öznelerin iradelerinden bağımsız, sahip olunacak bir olgudur. İktidara sahip olmanın, kötülüğün kölesi haline dönüşmek anlamına geldiğini anlatır. Öyküye göre ancak iktidarın bu yönünü görebilen bilge kişiler ve (aslında iktidarın ne demek olduğunu henüz bilmeyen) şeklen ve ruhen çocuk Hobbitler onun etkisine karşı daha temkinli olabiliyorlar. Sonuçta savaş tanımı belli iktidara ve kötülüğe karşı veriliyor ve kazanılıyor.
Matrix'te 'gerçeklik' arayışı ile başlayan macera gerçeğin aslında bir illüzyon olduğunu gösterir. Reloaded'da detaylarını gördüğümüz asilerin şehri Zion, bize gerçeklik bu mu dedirtiyor çünkü. Sonuçta Zion'un da matrix içinde başka bir matrix olduğunu görüyoruz. Belki de bu nedenle filmin adı "Reloaded" yani "yeniden yükleme" anlamına geliyor. Ancak, filmin asıl katkısı iktidarın doğasını sunduğu diğer bölümlerde ortaya çıkıyor. Yüzüklerin Efendisi'nde sunulan mutlak tanımına karşılık Matrix'te iktidar muğlak, sisteme dağılmış hatta sistemin ta kendisidir. Reloaded ve Revolutions'da Michel Foucault'nun iktidar analizindeki tesbitlerini bulmak mümkün. Foucault'ya göre iktidar her yerdedir, sırf bir konum ya da kurum ile maddeleşmez, dahası çoğuldur, öznesi ve sahibi yoktur. İktidar öngörülemeyen olaylarda ve ilişkilerde ortaya çıkar, tarihte kırılmalara neden olmaz, dönüşümlere yol açar. Yine Foucault'ya göre iktidara karşı koymak, onunla bir biçimde bütünleşmek anlamına gelir. Nitekim Matrix'te de ne mutlak bir iktidar nesnesi ya da konumu ne de ona sahip bir özneyi tespit etmek mümkün. Sistemin kurucusu olduğunu öğrendiğimiz Mimar, iktidarını Kâhin'le paylaşmak durumunda olduğunu itiraf ediyor. Eski bir seçilmiş olan Merovingian, İstasyoncu, Ajan Smith vb. hepsi özerk üniteler ve iktidarın çoğul yapısını gözler önüne seriyorlar, onlar iktidarı bir şekilde üretiyor ve yeniden kodluyorlar.
Filmde özgürlüğün gerçekleşmediği de aşikâr. Revolutions'un sonunda izlediğimiz Zion'un kurtuluşunun gerçek bir özgürlük olduğunu kim iddia edebilir? Hele bu özgürlüğün Neo'nun Deus Ex Machina ile yaptığı bir anlaşma ile sağlandığı düşünüldüğünde, üstelik daha birkaç saniye sonrasında sistemin kendini yeniden yapılandırdığı görüldüğünde. Dolayısıyla, aslında üç film boyunca süregiden kurtuluş çabası sonunda iktidarla eklemlenmeye mahkûm oluyor ve belki de adının "Matrix Resistance" olması gerektiğini düşündürtüyor.
"Mutlak İktidar" olayını umarım bu iki film biraz açıklayabilmiştir.
Ama AYM Başkanının diğer söylemlerinin kendisi tarafından açıklanmaya ihtiyacı vardır:
Mesela; "Yargı kararları elbette eleştirilebilir. Demokrasinin gereği budur. Ancak yargı kararlarının eleştirilmesi o kararın uygulanmayacağı anlamına gelmez." derken uygulanmayan hangi AYM kararını kastetmiştir? Böyle bir durum yoksa neden zihinleri bulandıracak böyle muhal bir resim çizmek ihtiyacı hissetmiştir?
Kuvvetler ayrılığı için kullandığı "Kuvvetler ayrılığı, iktidarın herşeyi tek başına yapmaya ve dilediğini icra etmeye kalkışmaması için uygun görülmüştür" şeklindeki tanım evrensel bir tanım olmadığına göre beyefendi "Türkiye gerçeği"ni, "Türkiye'nin asıl iktidarı halk değil biziz, bizim onayımız olmadan adım bile atamazsın" dayatmasını siyasi iktidarın gözüne mi sokmak istemiştir?
"Halk adına egemenlik yetkisi kullanan yargı" sözünü sarf ederken kendisinin ve diğer yargıçların batılı demokrasilerde örneğini gördüğümüz gibi halk tarafından seçildiğini mi iddia etmektedir?
Yargıtay Başsavcısının, yalan yanlış, tekzip edilmiş gazete kupürleri ile oluşturduğu iddianamesini, başında bulunduğu kurum, kendisinin de oyu dahil olmak üzere "oybirliği" ile kabul ettiğine göre "Yalan yanlış haberlerle hukuki süreci etkilemeye çalışan bir yayın politikası kabul edilemez." sözü ile başka kimi kastedebilir?
367 gibi dünya hukukçularını güldüren ucube bir kararın sahibi Anayasa Mahkemesini, bu kararlarına "bu kadarına da pes yani" deyip gülenler mi yıpratmaktadır? Bu tür komik kararlara imza atanların fotoğraflarının basında yer almasını "kendilerinin hedef gösterilmesi" olarak algılamaları "yağız hırsız" suçluluk duygusunun eseri olabilir mi?
Atatürk'ün, egemenliğin mutlak sahibi olarak gösterdiği halkın iradesinin tecelli ettiği Türkiye Büyük Millet Meclisinin yaptığı hemen her kanunu iptal eden bir kurumun Türkiye'de çoğunluğun mutlak iktidarından bahsetmesi ne kadar ahlaklıdır?
is
(Filmlerin Yorumu: Dr.Gülbanu Altınok, Bilkent Ünv.)
--
PRIMUM NON NOCERE
http://ismetsoner.spaces.live.com
http://groups.google.com.tr/group/bursaforum
(Kızgınlıkla karar almayın, mutluluktan uçtuğunuzda söz vermeyin. İkisi de sarhoşluk ânıdır, akıl başta değildir)
--~--~---------~--~----~------------~-------~--~----~
Bu grubun hiç bir siyasi oluşum ,parti, vakıf, örgüt, dernek veya benzeri yapılanmalarla alakası yoktur.Aynı zamanda onlara uzaklığı veya yakınlığıda bulunmamaktadır...Müslüman Anadolu İnsanının Tarafında yer alan Gerçek Vatanseverliği ilke edinmiş HABER BİLGİ PAYLAŞIM STANDIDIR..
Grupta yayınlanan yorum ve yazılardan yazarları sorumludur.
-----------------------------------------------------------------
"ANADOLU HABER GÜNLÜĞÜ" grubu.
Bu gruba posta göndermek için , mail atın : anadoluhaber@googlegroups.com
Bu gruba üyeliğinizi sonlandırmak için şu adrese e-posta gönderin: anadoluhaber-unsubscribe@googlegroups.com
Daha fazla seçenek için, http://groups.google.com/group/anadoluhaber?hl=tr
adresinde bu grubu ziyaret edin
-~----------~----~----~----~------~----~------~--~---
0 yorum:
Yorum Gönder
Yorumlarınızda Kişilik haklarına saldırı,küfür ve benzeri ifadeleriniz yayınlanmamaktadır.Yorumları yazarken İsminizi belirtmeniz önemle duyurulur.