'Doğudan', Emperyalizm ve Kapitalizmi irdeledi

doğudan Dergisi'nin dosya konusu Kapitalizm ve Emperyalizm olan 5. sayısı çıktı.
Doğu Konferansı Derneği'nin yayın organı olan doğudan'ın editör yazısında, bu sayının amacının, çokça gündeme getirilmekle birlikte içi boşaltılan emperyalizm kavramı ile ilgili yaygın kanaatleri sorgulamak değil; bu olguyu tarihselliği, sebepleri, sonuçları ve dönemsel özgüllükleriyle tahlil edip tartışmaya açarak olası seçenekler üzerine düşünmek/düşündürmek olduğu vurgulandı. Yazıda, küreselleşmeyi emperyalizmin sonu olarak muştuluyan anlayış eleştirilerek, bu anlayışın iktisadi, siyasal, fikri ve kültürel emperyalist tahakkümün inşasına katkıda bulunduğuna işaret edildi.
Derginin Kapitalizm Emperyalizm konulu dosyasında, on üç yazı bulunuyor. Fikret Başkaya'nın emperyalizmi tarihselliği içinde tanımlayan "Emperyalizm ve Emperyalizm Karşıtlığı Üzerine" makalesiyle açılan dosya, devleti toplumsal öznelerle dışsal ilişki içinde kurgulayan devletin özerkliği anlayışının reel siyasetlerdeki yaygınlığını sorunsallaştıran Pınar Bedirhanoğlu'nun "Devletin Sınıfsal İçeriği Bağlamında Türkiye'de Özgürlükçü Sol – Emperyalizm Karşıtı Sol Yarılmasını Yeniden Düşünmek" yazısıyla devam ediyor.

Serkan Mercan'ın, devletin kapitalist üretim ilişkileri içindeki rolünü vurguladığı "Küreselleşmenin İmparatorluğu mu Emperyalizm mi?" isimli makalesini, Attila Aytekin'in Osmanlı İmparatorluğu'nun kapitalizme eklemlenme sürecinin tarihsel koşullarını değerlendirdiği "Osmanlı İmparatorluğu ve Kapitalizm: Emperyalizm, Çevreleşme ve Ötesi" yazısı izliyor. Necmettin Doğan'ın "Üniversite ve Emperyalizm" makalesi, doğudan okuyucusuna, emperyalizm ve bilimsel üretim süreçleri ile bu süreçlerin etkin bir şekilde kurumsallaştığı üniversiteler arasındaki tarihsel ilişkileri inceleme fırsatı veriyor. Seven Ağır'ın, son otuz yıldır toplumsal bilimlerde paradigma belirleyici bir rol üstlenmiş olan kurumları ve bunların popüler "iyi yönetişim" söylemlerini eleştirdiği "İyi Yönetişim: Kim İçin İyi?" yazısını, iktisadi emperyalizm ile neoklasik iktisadın toplumsal bilimlerde emperyalizmini ilişkilendiren Berkay Ayhan'ın "Robinson Crusoe'nun Laneti" yazısı takip ediyor. Onur Bakır ve Koray Büyüktuncer, " 'Çölün Ortasında Vaha' Mı, 'Cennet Görünümlü Cehennem' Mi? Petrol Zengini Körfez Ülkelerinde Göçmen İşçi Sömürüsü" yazılarıyla, neoklasik iktisadın tümüyle göz ardı ettiği şeyi; petrol zengini körfez ülkelerindeki işçilerin yaşadığı dramı gözler önüne seriyor.
Kapitalizm ve Emperyalizmin yol açtığı bütün dramları görmezden gelen burjuva medyasının emperyalizmle bağını Barkın Karslı, "İletişim ve Emperyalizm" konulu makalesinde tahlil ederken, Efe Peker, Bush'un 11 Eylül sonrasında, konuşmalarıyla dünya kamuoyunu kendi siyasetine nasıl eklemlediğini "İşgalin Diliyle Ortadoğu" makalesinde inceliyor. Elçin Kurbanoğlu ve Sheila Pelizzon, "Doğuda ve Batıda Kadınlara Baskı ve Yanılgılar" isimli yazılarında, Doğu-Batı ekseninde kadın sorununu ele alıp kapitalist sermaye birikim süreçleri ile tarihsel ilişkileri üzerinden değerlendiriyor. Emin Akçaoğlu "Değişen Dünyada Çokuluslu Şirketler" adlı makalesinde, çokuluslu şirketlerin faaliyetlerini çözümleyerek sermayenin dengesiz dağılımının önüne geçmek için azgelişmiş ülkeler arası ticari ilişkileri artırmanın bir çözüm olabileceğini savunurken, Cem Somel, bunu bir adım ileri götürerek, dosyanın son yazısı olarak yer verilen "Huruç Stratejisi Üzerine" isimli makalesiyle, çevre toplumunun merkez ülkelerine kaynak transfer etme mekanizmalarından kurtulmasının sistemden huruç etmesine bağlı olduğu tespitini yapıyor.

doğudan'ın dosya dışı içeriği ise yine dosyayı tamamlar nitelikte yazılardan oluşuyor. Araştırma Yorum bölümünde Nevra Akdemir'in kaleme aldığı Tuzla gerçeğinin kapsamlı bir çözümlemesine yer verilirken, Portre bölümünde, bütün yaşamı boyunca "yeryüzünün lanetlileri" için mücadele veren Frantz Fanon'u Seven Ağır, fikirlerinden taviz vermeden mücadelesi uğruna ölümü göze alan Sudanlı Mahmud Muhammed Taha'yı ise Esra Duru yazıyor. Kültür Sanat bölümünde Nil Deltası'nın efsanevi sesi Ümmü Gülsüm'ü Alaattin Oğuz tanıtırken, Edip A. Bekaroğlu Hollanda'daki Saklı Afganistan adlı sergiyi eleştirel bir açıdan değerlendiriyor. Kitabiyat bölümünde Elif S. Uyar, Küreselleşmeye Güneyden Tepkiler, Nevra Kırbaşoğlu ise İslam'ın Silahsız Askeri – Badşah Han isimli kitapları anlatıyor. Gündem bölümünde ise Mehmet Bekaroğlu ile Nuray Mert'in gündemdeki bazı olaylar ve bunlara ilişkin yorumları doğudan'ın sayfalarına taşınıyor. Derginin 6. sayısında dosya konusunun "Neoliberalizmin İdeolojileri Dönüştürücü Etkisi" olacağı duyuruluyor.

Doğu Konferansı Derneği adına sahibi Mehmet Bekaroğlu ve Genel Yayın Yönetmeni Cem Somel olan doğudan Dergisi'nin daha önceki sayılarında sırasıyla "Tahakküm", "Türkiye'den Doğu'ya Bakışlar", "Direniş Hareketleri", "İran" ile "Ortadoğu'da Devlet ve Demokrasi" başlıkları dosya konusu olarak ele alınmıştı. Doğu-Batı karşıtlığının kolaylığına ve kısırlığına hapsolmadan, hem bu bölge hem de tüm dünya için anlamlı bir düşünme ufku üretmeye çalışmayı amaç edinen ve bu çaba için gerekli tecrübe ve ilham kaynağının bölge topraklarının emsalsiz tarihsel mirasında ve birikiminde bulunduğuna inanan Doğu Konferansı ve yayın organı doğudan dergisi hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyenler

http://www.dogukonferansi.com/

adresini ziyaret edebilirler.