TURAN ELLER - TUVA CUMHURİYETİ

TURAN ELLER
Mavi Irmaklar ve Göller ÜlkesiTUVA CUMHURİYETİ "Yenisey Irmağı'nın kenarında duran bir Türk'ün,, Tannu- Uula Dağları'ndan "Höömey"[1] söyleyen sesi yankılanıyor. Kullandığı kelimeler Göktürk yazıtlarından çıkıp gelmiş gibi, insanın yüreğine işliyor. Özü çağırıyor sanki insanı. Ataları Tanrı Dağları'ndan sesleniyor........" "Tuva" kelimesinin III-IV asırlarda Çin'in kuzeyinde büyük bir devlet kurmuş olan "Toba-Topa''lardan geldiği, günümüz Tuvaları arasında yaygın olan bir kanaattir. Bugün "Tuva" olarak kullanılan kelimenin 19. asırdan itibaren yazılı kaynaklarda geçtiği bilinmektedir.Tuvalar çeşitli kaynaklarda; Soyon, Soyot, Uranhay, Uryanhay, Tuba kelimeleriyle anlatılmıştır. Günümüzde toplu olarak bu adla bilinen cumhuriyet insanları çeşitli boylardan, oymaklardan gelmektedir. Bu oymaklar Uygur, Kırgız, Türkmen boylarından günümüze ulaşmışlar, ortak ad olarak da "Tıva"[2] kelimesini kullanmaya başlamışlardır.[3] Tuva Cumhuriyeti, kuzeyde Krasnoyarsk ve Hakas Cumhuriyeti, güneyde Moğolistan, batıda Altay Özerk Cumhuriyeti, doğuda Buryat Cumhuriyeti ile komşudur. Başkenti Kızıl şehri olan bu Türk yurdu 170.500 km2 alana sahiptir. Yüz ölçümünün 2/3'ü ormanlarla kaplıdır. Yenisey Irmağı'nın ana kollarının geçtiği bu topraklarda ayrıca dört yüze yakın göl bulunmaktadır.Bu coğrafi yapı, halkın büyük bir bölümünün orman ürünleri ve hayvancılıkla geçinmesini sağlamaktadır.Kuzeyde Ren Geyiği[4], güneyde deve ve dağlık bölgelerde Tibet sığırı yetiştirilmekte, ayrıca küçük baş hayvancılık, balıkçılık ve kürkçülük de yapılmaktadır. Tarıma dayalı ekonomide en çok hububat, ikinci olarak patates üretilir.Zenginlik kaynağı olan madenler; kömür, cıva, demir ve altındır. Tuva, 16 bölgeye ayrılmış, 5 kent ve 3 kentsel yerleşim şeklinde idare edilmektedir. Şerig-ool Dizijikoviç Oorjak halk tarafından seçilen ilk cumhurbaşkanıdır. Aralık 1993'te yapılan seçimlerde, Tuva Meclisi'ne seçilen 32 parlamenterden, 28 tanesini Tuva kökenli adaylar kazandı. Tuva dili uzmanı olan Kaadır-ool Biçeldey, parlamento başkanlığına seçildi. Oorjak, 1997 de yapılan seçimlerde ikinci kez (%70 oy alarak) cumhurbaşkanı seçildi. Bu kez rakibi Biçeldey'di ve %10 oy almıştı. Rusya sınırlarındaki özerk bölge ve cumhuriyetlerde Tuva, en çok milli nüfus barındıranlardan biridir.Yaklaşık 350.000 olan nüfusunun %71'ini Tuvalar, %30'a yakınını Ruslar, ayrıca Hakaslar, Ukraynalılar ve diğer halklar(%1) oluşturmaktadır. Tuva Türkçesi'nin yaşayan Türk lehçeleri arasında Eski Türkçe'ye en yakın dil olduğu söylenebilir. Teknik terimlerde Rusça etkisi, dini terimlerde ise Tibet ve Moğol etkisi görülmektedir. Türkiye Türkçesi'ne en uzak lehçelerden biri olsa da ortak birçok kelime kullanılmaktadır. Bazıları hiçbir değişime uğramadığından (at, dağ, demir, kurt..), bazıları da söyleniş farklılıklarına (ool(oğul), dilgi(tilki)) rağmen anlaşılmaktadır. Kubilay Han'ın bölgeyi idare altına almasından sonra Lamaist Budizm'i kabul eden Tuvalılar, Şamanizm'in adet, ayin ve ruhlarını da terk etmemişlerdir. Fakat günümüzde, Tuva'da sadece 37 Şaman kalmıştır.[5]




[1] Höömey Tuva Türkleri'nde gırtlaktan türkü söyleme sanatına verilen isimdir.[2] Tuva kelimesini Ruslar kullandığı için onlar kendilerine Tıva demeyi tercih etmektedir.[3] ARIKOĞLU; Ekrem, "Tuva'nın XX. Asır Siyasi Tarihi" , Gazi Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi. [4] Ren Geyiği derisi, kuzey Tuva'da şaman elbisesi ve çizmesi olarak da kullanılır. [5] FRİDMAN,E. J. Neumann, " Tuva Şamanizmi" , Türkler Ansiklopedisi.

S. CEYLAN MAMAT

--
..::CTO::..
..::CiHAN TÜRK OLSUN::..
http://groups.google.com/group/cihan-turk-olsun?hl=tr
-
BAYRAKLARI BAYRAK YAPAN, ÜSTÜNDEKİ KANDIR...
TOPRAK EĞER UĞRUNDA ÖLEN VARSA VATANDIR ...
BU VATAN KİMİN ?
BU VATAN TOPRAĞIN KARA BAĞRINDA SIRA DAĞLAR GİBİ DURANLARINDIR.
BİR TARİH BOYU ONUN UĞRUNDA HUDUTTAN HUDUDA KOŞANLARINDIR ...
--
BAZI GURUPLARDAN POSTA ALIMIM KAPALIDIR, LÜTFEN bostanciozkan@gmail.com ADRESiNE BiR KOPYA GöNDERiNiZ
--
Özkan BOSTANCI http://groups.google.com/group/cihan-turk-olsun?hl=tr
-
BAYRAKLARI BAYRAK YAPAN, ÜSTÜNDEKİ KANDIR...
TOPRAK EĞER UĞRUNDA ÖLEN VARSA VATANDIR ...
BU VATAN KİMİN ?
BU VATAN TOPRAĞIN KARA BAĞRINDA SIRA DAĞLAR GİBİ DURANLARINDIR.
BİR TARİH BOYU ONUN UĞRUNDA HUDUTTAN HUDUDA KOŞANLARINDIR ...
--
BAZI GURUPLARDAN POSTA ALIMIM KAPALIDIR, LÜTFEN bostanciozkan@gmail.com ADRESiNE BiR KOPYA GöNDERiNiZ
--
Özkan BOSTANCI

--~--~---------~--~----~------------~-------~--~----~
CiHAN TÜRK OLSUN GURUBU
Yüreği ALLAH ve VATAN aşkıyla yanan,
TÜRK"LÜĞÜ onur sayan
Yüce TÜRK Milletine aittir;
Vatan haini serefsizler, bölücü hainler, sag sol sapmalar, itler köpekler bu gruba giremez.
--
Saraylarda süremem,
Dağlarda sürdüğümü.
Bin CiHAN"a değişmem,
Şu öksüz TÜRK"LÜĞÜMÜ.
--
Haksızlık karşısında susan dilsiz şeytandır. H.Muhammed
Vazifeyi ihmale sürükleyen merhamet vatana ihanettir. M.K.Atatürk
Yaşam: Ölümü hak etmektir.
NE MUTLU TÜRK"ÜM DiYENE
---------------------------------------------------------------------------------------------
GURUP ANASAYFA:http://groups.google.com/group/cihan-turk-olsun?hl=tr
GRUBA E-POSTA GÖNDERMEK iCiN: cihan-turk-olsun@googlegroups.com
HER TÜRLÜ iSTEK, ÖNERi ŞİKAYET, ÜYELiK, ÜYELiK iPTALi VE İHBARLARINIZ iÇiN iRTiBATA GEÇiNiZ>>> bostanciozkan@gmail.com
---------------------------------------------------------------------------------------------
--~--~---------~--~----~------------~-------~--~----~
Bu grubun hiç bir siyasi oluşum ,parti, vakıf, örgüt, dernek veya benzeri yapılanmalarla alakası yoktur.Aynı zamanda onlara uzaklığı veya yakınlığıda bulunmamaktadır...Müslüman Anadolu İnsanının Tarafında yer alan Gerçek Vatanseverliği ilke edinmiş HABER BİLGİ PAYLAŞIM STANDIDIR..
Grupta yayınlanan yorum ve yazılardan yazarları sorumludur.
-----------------------------------------------------------------
"ANADOLU HABER GÜNLÜĞÜ" grubu.
Bu gruba posta göndermek için , mail atın : anadoluhaber@googlegroups.com
Bu gruba üyeliğinizi sonlandırmak için şu adrese e-posta gönderin: anadoluhaber-unsubscribe@googlegroups.com
Daha fazla seçenek için, http://groups.google.com/group/anadoluhaber?hl=tr
adresinde bu grubu ziyaret edin
-~----------~----~----~----~------~----~------~--~---