ŞİMDİ AMERİKALILAR GELİR '

Ahmedinejad ile Gül'ün buluşması sıkı güvenlik önlemleri altında gerçekleşti. Görüşmenin somut ürün verip vermeyeceği bilinmezken, AKP'nin görüşmeyi ABD ve İsrail yönetimlerine nasıl aktaracağı merak ediliyor.İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın ilk kez "Avrupa'yı" ziyaret edişi, dün İstanbul'a ayak basmasıyla "resmen" gerçekleşti. Uzun zamandır medyanın ve kamuoyunun gündeminde, önce Anıtkabir'de saygı duruşunda bulunup bulunulmayacağıyla, sonra programda böyle bir gündem maddesi olmadığının öğrenilmesiyle yer yer infiale varan tepkiler gösterilmesiyle ve bu "badireyi" Ankara'da değil İstanbul'da buluşularak atlatmaya yönelik diplomatik manevraların tartışılmasıyla yer alan bu ziyaret, şimdi de görüşmelerin içeriğinden çok, trafikte yansıyan olağanüstü tedbirler yönüyle manşetlere çıktı. Atatürk Havalimanı'ndan, Gül-Ahmedinejad buluşmasının gerçekleşeceği Çırağan Sarayı'na kadar olan bütün güzergâhlarda, yalnızca araç trafiğine değil, üstgeçitleri de kapsayan yaya yollarına kadar uygulanan izolasyon, "Ağustos sıcağında Acem işkencesi" tanımlamalarıyla, ve konuk konvoyun ıslıklarla protesto edilmesiyle karşılandı.

Bir açıdan bakıldığında, medyanın bu tutumu, dün altı saat süren cumhurbaşkanları ve heyetler arası görüşmelerde diplomatik nezaket çerçevesinde yuvarlak sözlerle geçen "zirve"nin, dünya çapında yakından izlenmesine yol açan gündem başlıklarına karşın, Türk dış politikasının "mavi boncukçu" çizgisinin bilindiği bir ülkede, belki de haberleştirecek başka bir şey olmayacağı yaklaşımından kaynaklanıyordu.

"Komşuluk" klişesi
Nitekim, Çırağan Sarayı'ndaki görüşmelerinin ardından iki ülke cumhurbaşkanının yaptıkları ortak basın toplantısında anabaşlık, beklendiği gibi, Türkiye tarafının "400 yıllık istikrarlı komşuluk" ve İran'ın Batı ile olan sorunlarını çözmede, arabulucuk teklifi oldu.

Ortak açıklamada, buluşmanın üzerinde durulacak en önemli konusu olan İran'ın nükleer programına ve ABD'nin başı çektiği Batı dünyasının bu programın sürdürülmesine yönelik "savaş hali" dayatmalarına değinen Gül, Türkiye'nin hem uluslararası toplumun kaygılarını hem de İran'ın Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması çerçevesinde meşru haklarının gözetilmesini istediğini açıkladı. ''Türkiye, İran'ın nükleer programı meselesine diplomatik yollarla çözüm bulunmasından yanadır. Bu çerçevede altı ülkenin sunduğu kapsamlı bir teşvik paketiyle çözüm için yeni ve çok önemli bir fırsat penceresi açan görüşme süreci başlamıştır."

Ahmedinejad: "Derdimiz ABD"
Bu sürecin ilgili tarafların ortaya koyacakları iradeyle devam etmesini ve kısa sürede olumlu bir sonuca ulaşmasını arzu ettiğini vurgulayan Gül, "Türkiye'nin aynı mülahazalarda diplomatik sürece katkı sağlayıcı faaliyetlere geçmişte olduğu gibi bugün de hazır olduğunu İranlı dostlarımızla bir kez daha görüştük ve dikkatlerine getirdik" derken, sözü edilen "kapsamlı teşvik paketi"nin İran'a "teslim ol" demekten ibaret içeriğinin farkında olan Ahmedinejad, bu iyi niyete teşekkür ederek, meselenin bu kadar "nazenin" bir durumdan ibaret olmadığını deklere etti.

''İran'ın nükleer programıyla ilgili olarak, Türkiye'deki aziz kardeşlerimizin özellikle Sayın Cumhurbaşkanı'nın, İran'ın yasal haklarını savunmaları nedeniyle şükranlarımı sunuyorum" diyerek diplomatik bir giriş yapan Ahmedinejad, sözlerini şöyle sürdürdü: "Biz kendi haklarımızı koruyarak diyaloğa hazırız. Ve dostlarımız tarafından gelecek yeni önerilere açığız. İran'ın nükleer meselesi son derece açıktır. Tamamen teknik hukuki bir sorun siyasi bir hale getiriliyor. Her seferinde bir bahane var. Nükleer mesele gündemde değilken de bize ambargo uygulandı. Nükleer mesele Amerika'nın halkımıza karşı kötü niyetinin göstergesidir. Bizi nükleer bomba yapmakla suçluyorlar. Bu bir yalandır. Nükleer enerjiyi bomba ile eşanlamlı hale getiriyorlar. Aslında nükleer bombaları elinde bulunduranların, halkların barışçıl ve çevre dostu nükleer enerjiyi kullanma hakkı olmamalıdır."

"Bölgesel meseleler"
Gül, İran Cumhurbaşkanı Ahmedinejad'ın ziyareti vesilesiyle bölgede ağırlığa sahip iki komşu ülke olarak bölgesel meseleleri de değerlendirdiklerini söyledi. Gürcistan'da endişe verici gelişmeler olduğunu belirten Gül, "Türkiye'nin dış politika hedeflerine, bölgedeki barış ortamının egemen kılınmasının yerleştiğini" ifade etti.

''Bölgedeki kriz ve donmuş ihtilafların, bölge ülkelerinin egemenlik, bağımsızlık ve toprak bütünlüklerine saygı temelinde barışçıl yollarla çözümünü destekliyoruz. Bu bağlamda, karşılıklı olarak Gürcistan'ın Güney Osetya özerk bölgesinde 7 Ağustos günü başlayan çatışmalardan duyduğumuz üzüntü ve endişeyi paylaştık.''

Irak'ta istikrar için ortaklık
Irak'ın bölgesinde istikrar kaynağı ve ulusal uzlaşı zemini bulabilmiş bir ülke olması yönünde Türkiye ve İran'ın fikir birliği içerisinde olduğunu tespit ettiklerini aktaran Gül, ''bu hedef doğrultusunda komşu ülkeler platformu çerçevesinde de ikili olarak İran'la birlikte çalışmaya devam edeceğiz. Ayrıca Afganistan'ın istikrar, güvenlik ve refahı için de gayretlerimizi beraber sürdüreceğiz'' dedi. "Komşu ve dost ülke İran"la bölgenin istikrar ve kalkınması odaklı görüşmelere her düzeyde devam etme yönündeki iradelerini bu ziyaret çerçevesinde bir kez daha paylaştıklarını dile getirdi.

"Doğalgazda sorun yok, ticaret hacmi artacak"
Türkiye'nin halen İran'dan ithal etmekte olduğu doğalgazda kış aylarında görülebilen kesintilerin önüne geçilebilmesi için alınacak tedbirlere de değinildiğini ve bu konuda teknik kurum ve kuruluşların ortaklaşa çözüm arayışına girmesi hususunda mutabık kalındığı bilgisini veren Gül, bu yılsonu itibariyle 10 milyar dolara yaklaşması muhtemel toplam ticaret hacminin kısa sürede 20 milyar dolara çıkarılmasının hedeflendiğini, ikili ticarette Türkiye aleyhine olan dengesizliğin azaltılması konusuna da değindiklerini kaydetti.

İşbirliği anlaşmaları
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad başkanlığındaki iki ülke heyetleri arasındaki görüşmelerin ardından, uyuşturucu kaçakçılığı, organize suçlar ve terörizmle mücadele gibi konularda işbirliği anlaşması imzalandı. Bu anlaşmayla, İran ve Türkiye arasında her türlü istihbarat paylaşımı ve yardımlaşma sağlanacak.

İçişleri Bakanı Beşir Atalay, heyetler arası görüşmeler sonrası yaptığı açıklamada, İran'ın Türkiye'yle kara sınırı olan ve terör sorunu yaşayan bir bölge olduğunu söyleyerek, bu konuda ortak çalışma yapacak ve zaman zaman bir araya gelecek bir komite oluşturulduğunu bildirdi. Komite başkanlığını İran İçişleri Bakanı Yardımcısı ve Türkiye İçişleri Bakanı müsteşarları yapacak.

Komşu ülkelere İran üzerinden doğalgaz ve elektrik
İki ülke enerji bakanlıkları arasında ''İran'a komşu ülkelerin doğal gazlarının, İran toprakları üzerinden Türkiye'ye ulaştırılması projesi''ne dair ortak bildiri yayımlandı. ABD yönetiminin açıkça itirazını dile getirdiği bu projeye yönelik bildiride, elektrik entegrasyon, elektrik ticareti, hidroelektrik enerji santrali inşaatı, doğalgaz çevrimli enerji santrali inşaatı alanlarında iki ülkenin ilgili kuruluşlarının yaptıkları ortak çalışmaların ve bu konuda sağlanan gelişmelerin memnuniyetle karşılandığı ve desteklendiği de vurgulandı.

Kültürel çerçeve
Devlet Bakanı Mehmet Şimşek ile İran Dışişleri Bakanı Menuçehr Mutteki arasında da çevre ve ulaştırma alanında işbirliği anlaşmaları, Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşarı İsmet Yılmaz ile İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı Rahim Mashaee arasında da karşılıklı turizm işbirliği uygulama programı imzalandı.

Temaslar sırasında iki ülke arasında kültür anlaşması imzalanmasının 50. yıldönümü olan 2009'un karşılıklı olarak ''Türkiye-İran Kültür Yılı'' olarak kutlanması noktasında anlaşıldığını belirten Gül, bu çerçevede düzenlenecek kültürel faaliyetlerin organizasyonu için karşılıklı olarak ilgili kurumları görevlendirdiklerini kaydetti.

ABD ve İsrail faktörü
İran Cumhurbaşkanı'nın Türkiye ziyaretinden bir yandan şikayetçi olan ama öte yandan "güvenilir müttefik" Türkiye'nin Tahran'la diyaloğunun sürmesinde yarar gören ABD ve İsrail yetkililerinin kısa süre içinde AKP hükümeti ile temasa geçerek görüşme hakkında bilgi alması da bekleniyor.
KAYNAK: soL oRG..(HABER MERKEZİ)