Putin, Çeçenistan’da uyguladığı planı Suriye’de de mi uygulayacak?

Suriye’de Amerikan askerlerinin geri çekileceği açıklaması sonrası daha belirleyici olması beklenen Rusya’nın bölgede Çeçenistan’da uyguladığı politikayı sahaya sürebileceği öne sürüldü.
ABD Başkan Donald Trump’ın Suriye’den çekilme kararı sonrası, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i Suriye’deki alacağı pozisyon ve kırmıız çizgileri merak ediliyor. Bölgede etkin olan Türkiye ve İran’ın yanısıra Rusya’nın stratejisinin Çeçenistan’da yürüttüğü politika olduğu öne sürülyor.

Putin’i başkanlığa götüren Çeçenistan

Çeçenistan’ın Rusya’nın iç politika malzemesi yapılmasının belki de en büyük ispatı Putin’i başkanlığa taşıması. Vladimir Putin’in Çeçenistan konusunda izlediği politika uluslararası insan hakları kuruluşları tarafından eleştirilmiş olsa da, kendisinin 26 Mart 2000 cumhurbaşkanlığı seçimlerini yüksek bir oy oranı ile kazanmasında önemli bir rol oynamıştır.

Eski Çeçen Başbakanı Şamil Basayev’e bağlı güçlerin 8 Ağustos 1999’da Dağıstan’a sızarak bir isyan çıkarmaları ile eş zamanlı olarak ertesi gün FSB’in başında bulunan Putin, Sergei Stepashin’in yerine başbakan olarak atandı. Eylül ayı içinde Rusya’da patlayan dört bomba Rus kamuoyunu tamamen Çeçenler’e karşı yönlendirdi. Bu bombalardan birisi Dağıstan’ın Buinaksk kentinde, diğer ikisi Moskova’nın güneyinde ve sonuncusu da Volgodonsk şehrinde patladı. Şurası bir gerçektir ki, Ruslar arasında giderek artan Çeçen karşıtı atmosfer Putin’in 1 Ekim 1999’da Çeçenistan’ı tekrar işgâl etme kararını kolaylaştırdı. Patlamalar hiçbir Çeçen grup tarafından üstlenilmemişti oysa.

Kremlin destekli Çeçen liderlerle büyük ölçüde resmi barış görüşmeleri talebinde bulunan Avrupa Konseyi Parlamento Meclisini kabul etmek için pazarlık yapma yarışması yaptı. Çeçen bağımsızlık mücadelesini bastırmak için, o zaman meşru olarak seçilen Cumhurbaşkanı Aslan Maskhadov gibi ılımlı ve seküler Çeçenleri görmezden geldi ve marjinalleştirdi.

Suriye’de Çeçenistan provası

Suriye iç savaşı başladıktan sonra, Esed’in ayrılmasını isteyen muhalefet gruplarını marjinalleştirmeye çalışan benzer bir strateji izleyen Putin, Haziran 2012’de, Moskova’nın Suriye’ye askeri müdahalesine başlamadan üç yıl önce, barış görüşmelerinde bulundu, ancak Esed’in ayrılmasını talep etmeyen gruplarla.

Çeçenistan’da, Moskova’nın insan hakları ihlalleri ve ılımlı seslerin marjinalleşmesi aşırılıkçılığın yükselişi ile başa baş gitti. Putin destekli Çeçenistan cumhurbaşkanı Ramzan Kadırov, Çeçenistan’a demir yumrukla hükmetti ve Çeçenistan’ın İslamlaştırılmasını denetledi.

Suriye Çeçenistan’dan daha karmaşık

Suriye, Çeçenistan’dan çok daha karmaşık, farklı ve zaman zaman rekabet eden çıkarların peşinde koşan birden fazla oyuncu bulunuyor. O yüzden Suriye’de Putin başarısı garantisi değil.

Çeçenistan’da Kremlin seçtiği lider başa geçirildi, Suriye’de ise başından beri orada olan Esed’in alternatifi yok.

Kaynak: thehill.com – Anna Borshchevskaya, www.dunyabulteni.net