20. Yüzyılın En Büyük Devrimcisi:Vlâdemir İliç Lenin

Deli mi bu adam yoksa?.. “Evet bu adam delidir; inandığı ve bağlandığı davanın su katılmamış, halis delisi... Bâtılların bâtılı davasına inanışta yüzde yüz samimî... “Bu adam (Lenin)dir, Rusya’dan kaçmış ve İsviçre’ye karargâh kurmaya gelmiştir. Yanında birkaç arkadaşı,
buradan, Almanlar karşısında perişan Rusya’yı takip edecek ve ihtilâlini yapmak üzere, vatanının en çöküntülü saatini bekleyecektir.



-Ölümünün 84. yıldönümü münasebetiyle-



Merhum Üstad Necip Fazıl,Sovyet devrimi için, “asrımızın en büyük hareketi” (1) diyor..



“Asrımızın” yani 20. yüzyılın...Ve o devrimin “aksiyon tohumlarının”Lenin tarafından nasıl “ekildiğinive filizlendiğini” şöyle anlatıyor:“- Biz köpekli ailelerden değiliz!Ama gözünüzde köpekten daha âdıl sayılmam gerek... Zira hem Rus, hemde ihtilâlciyiz biz!.. Bu halimize karşı bize pansiyonunuzda oda vermeyi kabul eder misiniz, etmez misiniz?“Üzerinde, “köpekli ailelere ve Ruslara oda verilmez!” diye bir levhaasılı bir pansiyon kapısı önünde, ortaboylu, kasketi elinde, tatar suratlı,gözleri hafif çekik ve kafası dazlak bir adam... Karşısında da, pansiyon sahibi, eliyle açık kapının kenarına dayanmış, önü proteselâlı, şişman vebabacan tavırlı bir kadın... Karşısındaki(Mujik) kılıklı ve edalı herife,hayretten bir karış aşağıya düşmüşçenesiyle bakıyor... Hale bakın ki, buherif, Ruslara oda verilmeyeceğinikapısına yaftalamış bir pansiyon sahibinehem Rus, hem de ihtilalci olduğunusöyleyebiliyor ve bu sıfatlarınınoda temininde adeta yardımcı olabileceğinisanıyor. İsviçreli kadın dehşette...Deli mi bu adam yoksa?..“Evet bu adam delidir; inandığı vebağlandığı davanın su katılmamış,halis delisi... Bâtılların bâtılı davasınainanışta yüzde yüz samimî...“Bu adam (Lenin)dir, Rusya’dankaçmış ve İsviçre’ye karargâh kurmayagelmiştir. Yanında birkaç arkadaşı,buradan, Almanlar karşısında perişanRusya’yı takip edecek ve ihtilâliniyapmak üzere, vatanının en çöküntülüsaatini bekleyecektir.“(Lenin)in açıksözlülüğü, tabiîliğive samimîliği o kadar hoşuna gidiyorki, İsviçreli kadının, hemen kapısınıardına kadar açıp “buyur!” ediyor veihtilâlci Rusları pansiyonuna almaktatereddüt göstermiyor.“Bütün Rus İhtilâli boyunca, anlayanaen çarpıcı ve düşündürücü levhalardanbirini veren bu tabloda aksiyon adamlarına lâzım ruh haletinden,inandırma gücünden, avlama dehasındanmüthiş bir ders yatar. Ruslarave köpekli ailelere oda vermemeyiprensip edinmiş olan (burjuva) tipikadın bir darbede mağlûp olmuş veÇar Rusyasını da aynı ruhla mağlûpedecek adamın şartlarını önceden habervermiştir.“O adam ki, 1904-1905 Rus-Japonharbi hengâmesinde girişilen vekomünistlerce desteklenen harekette,ihtilâl teşebbüsçülerinin, Çar kuvvetlerinceve en kanlı şekilde bastırıldığınıgördüğü zaman, istifini hiç bozmadan:“- Bu bir manevra oldu, demiştir;kuvvetimizi ve zaafımızı anladık!(Burjuva)lara dayanmak ve güvenmeklene büyük hata işlediğimizi anladık!“Asıl ismi (Vlâdemir İliç Ulyanov)olan (Lenin), komünizmanın eşya ve hadiselere nakşında, yani nazariyeden(teoriden) çıkarılıp ameliye(pratik) kalıplarına dökülmesinde,aksiyonculuğu ve ihtilâlciliğinde başrolü oynamış, ortak ve arkadaşlarının çok üstüne çıkmış, hususî ve resmî hayatında menfi de olsa inanma vecdini hiç kaybetmemiş bir küfür idealistidir.



“Rus ihtilâli yekûn halinde ikiadımda gerçekleşti. İki adım, iki devre...Birincisi, Çar Rusyasının cephelerdeve yurt içinde çöküş sarsıntılarıgeçirmesinden doğma fırsatlar üzerine,işçisi, askeri, memuru ve türlühalk sınıflarıyla erişilen darbe başarısıve kurulan “Geçici Hükûmet” devresi...İkincisi ve tamamlayıcısı da, budarbeyi ayrıca darbeleyerek kendilerinemal eden komünistlerin meydanyerine hâkim olmaları... Bunların ilkiŞubat 1917’den başlayıp aynı yılınEkim ayında sona erer; öbürüyse 58yıldır sürmekte olan kat’î neticeli çığırıaçar.“(Lenin) bu iki devreyi şöyle anlatıyor:“- Birincisi, iktidarı (Burjuvazi)ye veren, ikincisiyse (Burjuvazi)den alıp(proletarya-işçi sınıfı)na teslim edeniki safha...” (2)*



“(Lenin) 1924 yılında ölecek ve ölümünden biraz evvel yoldaşlarına:





“- Stalin’den kendinizi koruyun!“Diyecektir.



“Kendi bâtıl inanışı içinde dâva ahlâkını eşşsiz bir sağlamlıkla muhafaza eden... Bir tenkide ‘bu benim hususî hayatıma ait bir noktadır!’ karşılığı verilince ‘bir komünistin hususî hayatı yoktur!” diyecek kadar tersinden vecd ve ihlâs gösteren... Tahsisatının yetmediği iddiasındaki Maarif Komiserine ‘karın da çalışsın tahsisatalsın!” cevabını yapıştıran... Talebeliğindehaksızlığını gördüğü bir hâkimi,iktidara gelince diri diri gömdüren...İhtilâl ve hareket tekniği olarakbaş ucundan, meşhur Alman askerî mütefekkiri (Von Klâozvic)in ‘Harbe dair’ eserini ayırmayan... Bir Avrupalıya‘eğer eski-zamanlarda gelseydikendisine bir aziz gözüyle bakılırdı’teşhisini ilham eden (Lenin)... (3)


***

Biyografisi:

(4)Vladimir İliç Lenin (1870 -1924)Rusya İmparatorluğu zamanındaadı Simbirsk olan Ulyanovsk’ta doğanLenin devlet memuru İlya NikolayeviçUlyanov (1831-1886) ile MariaAleksandrovna Ulyanov’un(1835-1916) oğludur. Ailenin etnikyapısı çeşitlilik gösterir. “Lenin’inataları Rus, Kalmuk, Yahudi, Alman,İsveçli ve muhtemelen diğer birkaçhalka daha mensuptur.” Lenin RusOrtodoks Kilisesi’nde vaftiz edilmiştir.Hayatının ilk yıllarında iki trajediile karşı karşıya kalmıştır. Bunlardanbirincisi 1886 yılında babasının beyinkanamasından ölümü, ikincisi de Mayıs1887’de abisi Aleksandr Ulyanov’unRus çarı III. Aleksandr’ın hayatınakasteden bir bombalama eyleminekatılması nedeniyle asılmasıdır.Aleksandr tutuklandığı sırada yanındabulunan kız kardeşi Anna, Karzanyakınlarındaki küçük Kokuchkinokasabasına sürülmüştür. Bu trajedilerLenin’in radikalleşmesinde etkili olmuştur.Resmî Sovyet biyografilerinde,devrimci eylemlerinin temelininbu olaylarda yattığı söylenir. Sovyetders kitabında basılan Beluzov’unünlü resmi “Farklı bir yol izleyeceğiz”genç Lenin’i ve annesini Aleksandr’ınkaybı için yas tutarken gösterir.“Farklı bir yol izleyeceğiz”cümlesi Lenin’in halk devrimi içinanarşist ve bireysel yöntemler yerineMarksist bir yaklaşım seçtiği anlamınagelmektedir. Lenin Marksizm ileilgilenmeye başladıktan sonra öğrencigösterilerine katıldı ve sonunda tutuklandı.Kazan Üniversitesi’ndenatıldıktan sonra bağımsız olarak çalışmalarınadevam etti ve 1891 yılındaavukatlık yapmak için lisans aldı.Latince ve Yunanca konusunda kendinigösteren Lenin aynı zamanda Almanca,Fransızca ve İngilizce de öğrendi.Üniversiteden atılmasındanavukatlığa hak kazanmasına kadargeçen sürede Komünist Manifesto’yu Rusça’ya çevirdiği de söylenmektedir evrimcilik dönemi Lenin Samara’da birkaç yıl çalıştıktan sonra 1893 yılında St. Petersburg’ayerleşti. Kariyer yapmak yerinedevrimci propaganda ile uğraşmayıtercih etti ve Marksizm üzerine çalıştı.7 Aralık 1895’te tutuklandı. 14ay tutulduktan sonra Sibirya’daki Shushenskoye köyüne sürgüne gönderildi.Lenin’in sabıka kaydındaki fotoğrafı,Aralık 1895Temmuz 1898’de bir sosyalist eylemciolan Nadejda Krupskaya ile evlendi.Nisan 1899’da Razvitiye kapitalizmaRossi (Rusya’da KapitalizminGelişmesi - Geniş-Çaplı Sanayiİçin Bir İçpazarın Oluşma Süreci) yayımlandı.1900 yılında cezasının sonaermesinin ardından Rusya’da ve Avrupa’nınçeşitli şehirlerinde çalıştı.Zürih, Cenevre, Münih, Prag, Viyana,Manchester ve Londra’da bulundu.Sürgünde iken, sonraları önde gelenrakiplerinden olacak olan Julius Martovile Iskra (kıvılcım) gazetesini kurdu. Devrimci hareket üzerine çeşitlimakaleler ve kitaplar yazdı. Budönemde çeşitli mahlaslar kullandıktansonra sonunda Lenin mahlasınıkullanmaya karar verdi.Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi’nde(RSDİP) etkin görev aldı.1903 yılında yazdığı Çto delat? (Neyapmalı? – Hareketimizin Can AlıcıSorunları) kitapçığının kısmen etkilemesiyleortaya çıkan parti içi bölünmedeMenşeviklere karşı Bolşeviklereönderlik etti. Bu kitapçığındevrim öncesi Rusya’sında en etkilikitapçıklardan biri olduğu söylenir.Lenin bu kitapçığı her beş işçidenüçünün ya okuduğunu ya da kendisineokunduğunu iddia etmiştir. 1906yılında RSDİP’nin başkanlığına seçildive güvenlik nedeniyle 1907 yılındaFinlandiya’ya geçti. Avrupa’dakiseyahatlerine devam ederek1912’de Prag Parti Konferansı ve1915’de Zimmerwald Konferansı gibibirçok sosyalist toplantıya ve etkinliğe katıldı. Lenin ZimmerwaldSolu’nun en önemli lideriydi. Lenindaha sonra İsviçre’ye geçti.1914 yılında I. Dünya Savaşı başladığında,o zamanlar kendileriniMarksist diye tanımlayan Avrupa’nınSosyal Demokrat partileri kendi ülkelerininsavaş için harcadığı çabayıdestekledi. Lenin, Alman Sosyal Demokratları’nınsavaşı desteklediğineilk başlarda inanmamıştı, bu olaylarneticesinde savaşı destekleyen partilerdenoluşan İkinci Enternasyonal’denayrıldı. Lenin “emperyalistsavaş” olarak nitelediği bu durumun sınıflar arası savaşa dönmesi gerektiğini savunuyordu.Rusya’daki 1917 Şubat Devrimi’ndenve Rus çarı II. Nikolay’ındevrilmesinden sonra Lenin en kısasürede Rusya’ya geri dönmek zorundaolduğunu biliyordu ancak tüm hızıylasüren I. Dünya Savaşı sırasındatarafsız İsviçre’de sıkışıp kalmıştı. İsviçrelikomünist Fritz Platten, Lenin’inve etrafındakilerin Almanyaüzerinden trenle yolculuk edebilmesiiçin Alman hükümeti ile anlaşmayavarmıştı. Alman hükümeti Lenin’inRusya’ya dönüşünün açabileceği siyasalkarışıklığın Doğu Cephesi’ndesavaşı bitirmeye yardımcı olacağınıumuyordu. Almanya’dan sonra feribotlaİsveç’e geçen Lenin’in İskandinavya’dakiyolculuğu İsveçli komünistlerOtto Grimlund ve Ture Nermantarafından ayarlanmıştı.Nisan 1917’de Petrograd’a ulaşanLenin, geçici hükümete karşı NisanTezleri’ni yayımlayarak Bolşevik hareketindeliderlik konumuna geldi.Başlangıçta Lenin, partisini sol görüşolarak izole etmesine rağmen Bolşeviklerleanlaşmazlık sonucu parti, geçicihükümetten medet ummayanlarıntoplanma yeri hâline geldi. Muhalefetteki Bolşevikler, sorumluluk almayarakhükümet uygulamalarına sahiplenmediler.Bu dönemde Aleksandr Kerenskyve Bolşeviklerin diğer rakipleri Lenin’iAlmanlardan para alan bir ajanolarak suçladı. Bunun üzerine (önceleriMenşevik olan sonra Bolşevikleredaha yakın duran) Leon Troçki 17Temmuz’da Lenin’i savunan bir konuşmayaptı: “Öyle dayanılmaz birhava yaratıldı ki artık ne siz ne de biznefes alamıyoruz. Lenin’e ve Zinoviev’ealçakça iftiralar atılmakta. Lenindevrim için otuz yıldır mücadele ediyor.Ben yirmi yıldır halkın ezilmesinekarşı mücadele verdim. Bunun sonucundaAlman militarizmine karşı,nefretten başka bir duygu beslememiz söz konusu bile olamaz. (...) Alman militarizmine karşı mücadelem nedeniyle bir Alman mahkemesi tarafındansekiz ay hapis cezasına çarptırıldım.Bunu herkes bilir. Bu salondabulunan kimse bizim Almanların paralıuşağı olduğumuzu söylemesin. “Temmuz ayında başarısız bir Bolşevik ayaklanmasından sonra Lenin güvenlik nedeniyle Finlandiya’ya gider.Ekim ayında geri dönerek geçicihükümete karşı “Sovyetler iktidara!”sloganıyla silahlı bir devrime önayakolur. Hükümet üzerine düşüncelerini“Devlet ve Devrim” adlı denemesindeaçıklamıştır. Bu denemede işçilertarafından seçilen ve yine işçiler tarafındaniptal edilebilen işçi konseylerindenya da “sovyetlerden” oluşanyeni bir hükümet tarzından söz etmiştir.





(Devam Edecek)



Dipnotlar:1- Necip Fazıl Kısakürek, İhtilal,Büyük Doğu Yay. 2. Baskı, sayfa:270, 1977, İstanbul.2- Age, sayfa:271-273.3- Age, sayfa: 304-305.4- Biyografi bölümü wikipedia’dan kısaltılarak iktibas edilmiştir.



Baran dergisi 57.sayıdan alıntıdır...