En çok satan kitaplar listesinde haftalarca birinci sırada yer alan
Freakonomics kitabının yazarı Steven Levitt, yaklaşık bir yıl önce New
York Times'da, Yale Üniversitesinde yapılan çok ilginç bir araştırma hakkında
ses getiren bir yazı yazdı. Yazının ve araştırmanın ilginç olmasının nedeni,
bu araştırma para ve maymunlarla ilgili.
Keith Chen, Yale Üniversitesinde ekonomi bölümünde görev yapan bir profesör.
Keith Chen'in araştırması;
Maymunlara, para kullanmayı öğretmek ve bunun
sayesinde topladığı bilgileri, bizlerin yani insanların, para ile olan
ilişkisini karsılaştırıp, çeşitli sonuçlar çıkarmak. Araştırma, Yale
Üniversitesinin maymun laboratuarında başlıyor.
Bu laboratuarda 7 adet capuchin maymunları, bir ana ve birçok küçük deney kafeslerinde, para
kullanmayı öğreniyorlar. Para olarak, gümüş renkli, somun kullanılıyor.
Süreç gayet basit. Ana kafesten bir maymun alınıp, deney kafesine
koyuluyor. Bu maymuna para adını verdikleri somun veriliyor. Maymun öncellikle bu
somunu kokluyor, ağzına götürüyor. Bu aşamada bir tepsi içinde çeşitli
yiyecekler getiriliyor: elma, üzüm ve jell-o. Amaç, bu 7 maymunun her
birinin sevdiği yiyecek türünü bulmak ve bu yiyeceği elde etmek için
parayı kullanmalarını sağlamak. Deney kafesindeki maymun elmayı seçiyor.
Araştırmacılar, maymuna elmayı vermeden önce, elinden parayı alıp,
maymuna yiyeceği veriyorlar.
Bu süreç haftalarca sürüyor ve maymunlar birkaç hafta sonra,
ellerindeki somunun yani paranın gücünü anlamaya başlıyorlar.
Maymunlar paranın kullanımını; araştırmacılar, en çok tercih edilen
yiyeceği öğrendikten sonra, yeni bir süreç başlıyor: fiyatlandırma. Bu yeni
süreçteki amaç, maymunların, biz insanlar gibi rasyonel kararlar verip vermediğini
bulabilmek. Böylece araştırmacılar, birçok maymunun tercihi olan
jell-o'nun fiyatını iki somun, elmanın fiyatını yarım somun ve üzümün fiyatını ise
bir somun yapıyorlar. Buldukları sonuç ise gerçekten ilginç. Maymunlar, deney
sırasında, biz insanlar gibi para harcama konusunda çoğu zaman rasyonel
davranıyorlar. Parasını, en çok yiyecek alabileceği şekilde harcamaya
başlıyorlar. Maymunlar, 1 somun verip, 2 dilim elma almayı, fiyatı 2
somun olan bir adet jell-o'ya tercih etmeye başlıyor.
Buraya kadar her şey güzel! Günlerden bir gün, yine ana kafesten, deney
kafesine alınan maymun, deney kafesindeki bir tepsi içinde bulunan 12
somunu görüp, aniden çılgına dönüyor. Paraların bulunduğu tepsiyi kapıp, ana
kafese fırlatıyor ve kendisini de ana kafese atıyor. Ana kafesteki bütün
maymunlar bir anda gökten para yağdığını görüp, yere düşen paraları kapışmaya
başlıyorlar. Levitt, bunu yazısında maymun tarihinde gerçeklesen ilk
"banka soygunu"(maymunun tepsiyi çalması) ve "hapishane kaçışı"
(maymunun deney kafesinden, ana kafese kaçışı) olarak tanımlıyor.
Bütün bu kaos içinde araştırmacılar, ana kafesteki maymunlardan parayı
geri almaya çalışıyor. Olay biraz yatıştığı bir anda Keith Chen, hiç görmemeyi
tercih ettiğini söylediği bir olaya şahit oluyor: Erkek maymunlardan
biri, dişi maymunlardan birine yaklaşıp, ona elinde bulunan somunlardan birini
veriyor ve bunun karşılığında dişi maymun, erkek maymunun seks teklifini
kabul ediyor! İşin ilginç yanı bu iki maymunun "işi" bittikten sonra,
dişi maymun "kazandığı" parayı araştırmacıya getirip, bununla üzüm almaya
çalışıyor. Chen, bu olayı maymun tarihindeki ilk "fuhuş" olarak tanımlıyor.
Üniversitenin araştırma etik bölümü, maymunlar üzerinde yapılan para
araştırmasının, maymunların yaşam koşulunu, değerlerini ve gündelik
yaşamlarını tamamen değiştirdiği ve zedelediği gerekçesiyle, araştırmayı
iptal edip, maymunlara para verilmesini yasaklıyor.
Freakonomics kitabının yazarı Steven Levitt, yaklaşık bir yıl önce New
York Times'da, Yale Üniversitesinde yapılan çok ilginç bir araştırma hakkında
ses getiren bir yazı yazdı. Yazının ve araştırmanın ilginç olmasının nedeni,
bu araştırma para ve maymunlarla ilgili.
Keith Chen, Yale Üniversitesinde ekonomi bölümünde görev yapan bir profesör.
Keith Chen'in araştırması;
Maymunlara, para kullanmayı öğretmek ve bunun
sayesinde topladığı bilgileri, bizlerin yani insanların, para ile olan
ilişkisini karsılaştırıp, çeşitli sonuçlar çıkarmak. Araştırma, Yale
Üniversitesinin maymun laboratuarında başlıyor.
Bu laboratuarda 7 adet capuchin maymunları, bir ana ve birçok küçük deney kafeslerinde, para
kullanmayı öğreniyorlar. Para olarak, gümüş renkli, somun kullanılıyor.
Süreç gayet basit. Ana kafesten bir maymun alınıp, deney kafesine
koyuluyor. Bu maymuna para adını verdikleri somun veriliyor. Maymun öncellikle bu
somunu kokluyor, ağzına götürüyor. Bu aşamada bir tepsi içinde çeşitli
yiyecekler getiriliyor: elma, üzüm ve jell-o. Amaç, bu 7 maymunun her
birinin sevdiği yiyecek türünü bulmak ve bu yiyeceği elde etmek için
parayı kullanmalarını sağlamak. Deney kafesindeki maymun elmayı seçiyor.
Araştırmacılar, maymuna elmayı vermeden önce, elinden parayı alıp,
maymuna yiyeceği veriyorlar.
Bu süreç haftalarca sürüyor ve maymunlar birkaç hafta sonra,
ellerindeki somunun yani paranın gücünü anlamaya başlıyorlar.
Maymunlar paranın kullanımını; araştırmacılar, en çok tercih edilen
yiyeceği öğrendikten sonra, yeni bir süreç başlıyor: fiyatlandırma. Bu yeni
süreçteki amaç, maymunların, biz insanlar gibi rasyonel kararlar verip vermediğini
bulabilmek. Böylece araştırmacılar, birçok maymunun tercihi olan
jell-o'nun fiyatını iki somun, elmanın fiyatını yarım somun ve üzümün fiyatını ise
bir somun yapıyorlar. Buldukları sonuç ise gerçekten ilginç. Maymunlar, deney
sırasında, biz insanlar gibi para harcama konusunda çoğu zaman rasyonel
davranıyorlar. Parasını, en çok yiyecek alabileceği şekilde harcamaya
başlıyorlar. Maymunlar, 1 somun verip, 2 dilim elma almayı, fiyatı 2
somun olan bir adet jell-o'ya tercih etmeye başlıyor.
Buraya kadar her şey güzel! Günlerden bir gün, yine ana kafesten, deney
kafesine alınan maymun, deney kafesindeki bir tepsi içinde bulunan 12
somunu görüp, aniden çılgına dönüyor. Paraların bulunduğu tepsiyi kapıp, ana
kafese fırlatıyor ve kendisini de ana kafese atıyor. Ana kafesteki bütün
maymunlar bir anda gökten para yağdığını görüp, yere düşen paraları kapışmaya
başlıyorlar. Levitt, bunu yazısında maymun tarihinde gerçeklesen ilk
"banka soygunu"(maymunun tepsiyi çalması) ve "hapishane kaçışı"
(maymunun deney kafesinden, ana kafese kaçışı) olarak tanımlıyor.
Bütün bu kaos içinde araştırmacılar, ana kafesteki maymunlardan parayı
geri almaya çalışıyor. Olay biraz yatıştığı bir anda Keith Chen, hiç görmemeyi
tercih ettiğini söylediği bir olaya şahit oluyor: Erkek maymunlardan
biri, dişi maymunlardan birine yaklaşıp, ona elinde bulunan somunlardan birini
veriyor ve bunun karşılığında dişi maymun, erkek maymunun seks teklifini
kabul ediyor! İşin ilginç yanı bu iki maymunun "işi" bittikten sonra,
dişi maymun "kazandığı" parayı araştırmacıya getirip, bununla üzüm almaya
çalışıyor. Chen, bu olayı maymun tarihindeki ilk "fuhuş" olarak tanımlıyor.
Üniversitenin araştırma etik bölümü, maymunlar üzerinde yapılan para
araştırmasının, maymunların yaşam koşulunu, değerlerini ve gündelik
yaşamlarını tamamen değiştirdiği ve zedelediği gerekçesiyle, araştırmayı
iptal edip, maymunlara para verilmesini yasaklıyor.
--
Blog Adresim
http://sivilinisiyatif.blogspot.com
-------------------------------------------------------------------------
İster Mermi Kullansın, İster Oy Pusulası,
İnsan iyi nişan almalı, kuklayı değil kuklacıyı vurmalı...
-------------------------------------------------------------------------
MALCOLM X'İN AZİZ HATIRASINA (Son Günleri/Suikast):
http://www.youtube.com/watch?v=Vf8_oZf7nRo#GU5U2spHI_4
Blog Adresim
http://sivilinisiyatif.blogspot.com
-------------------------------------------------------------------------
İster Mermi Kullansın, İster Oy Pusulası,
İnsan iyi nişan almalı, kuklayı değil kuklacıyı vurmalı...
-------------------------------------------------------------------------
MALCOLM X'İN AZİZ HATIRASINA (Son Günleri/Suikast):
http://www.youtube.com/watch?v=Vf8_oZf7nRo#GU5U2spHI_4
--~--~---------~--~----~------------~-------~--~----~
Bu grubun hiç bir siyasi oluşum ,parti, vakıf, örgüt, dernek veya benzeri yapılanmalarla alakası yoktur.Aynı zamanda onlara uzaklığı veya yakınlığıda bulunmamaktadır... Taraf olunması gerekiyor isede "MÜSLÜMAN ANADOLU İNSANININ " tarafında yer alan HABER BİLGİ PAYLAŞIM STANDIDIR..
Sayfalarımızda yayınlanan yorum ve yazılardan yazarları sorumludur.
"ANADOLU HABER GÜNLÜĞÜ" grubu.
Bu gruba posta göndermek için , mail atın : anadoluhaber@googlegroups.com
Bu gruba üyeliğinizi sonlandırmak için şu adrese e-posta gönderin: anadoluhaber-unsubscribe@googlegroups.com
Daha fazla seçenek için, http://groups.google.com/group/anadoluhaber?hl=tr
adresinde bu grubu ziyaret edin
-~----------~----~----~----~------~----~------~--~---
0 yorum:
Yorum Gönder
Yorumlarınızda Kişilik haklarına saldırı,küfür ve benzeri ifadeleriniz yayınlanmamaktadır.Yorumları yazarken İsminizi belirtmeniz önemle duyurulur.