Bir kısmı liberal sistemin hakim olduğu ülkelerde, sistemin esasına aykırı olarak devletleştiriliyor veya devlet tarafından kaynak aktarılıyor. Türkiye özeline gelmeden önce, dünyadaki küresel krizin neden kaynaklandığını çok pratik örneklerle ifade etmek gerekirse: bankacılık sektöründe görülen ve yıkımı hızlandıran süreç gayrimenkul ipoteğine dayalı senetlerin menkul kıymet olarak satılması sonrasında bu menkul kıymetlerdeki geri dönüşümün tıkanması ile baş göstermiştir.
Türkiye'de bilindiği gibi bankerlik müesseslerinin olağanüstü faiz verdiği dönemler yaşanmıştı. Banker Kastelli ve benzer bankerlerin öncülük ettiği dönemde rüya gibi faizlerle paralar toplanılmış ve ardından bir müddet faizler ödense de sonu hüsranla bitmişti. Elbette Amerika'daki durum tam olarak böyle değil, ancak mortgage sistemiyle verilen konut kredilerinde, kredi alanların ekonomik ve mali durumları yeterli olmadan krediler verilmiş, zor geçinen insanlar kredi ile gayrimenkul almışlar, ardından da evin tadilatı, tefrişi içinde krediler kullanılmıştı. Bu krediler için gayrimenkuller üzerine de ipotekler tesis edilmiş, tesis edilen ipotekler baz alınarak oluşturulan menkul kıymet senetleri ciddi büyüklükteki bankaların portföyüne geçmişti. Çok karlı idi. Eğer bu menkul kıymetlerin ödenmesinde aksama olmasa tatlı karlar sürecekti. Ama kredi sebebiyle hem konut fiyatları şişmişti, hem de ödeme gücü olmayanlar kredi kullanmışlardı. İşte geri ödemeler aksayınca sistem likit krizi ile karşı karşıya kaldı.
Aslında mortgage tek başına krizin nedeni de değildi. Bankacılık sektörü, sırça köşklerde yaşanılan, plazalarda çok yüksek kira, çok yüksek personel gideri ve diğer imkanlarla uzun yıllar konfor ve lüks içerisinde faaliyet sürdürmekteydi. Sanal karlar çok yüksekti. Ancak, kullanılan paranın çoğu başkasına ait para idi. Yani borç alınarak veya özel ve tüzel kişilerin mevduatları, geri dönüşü riskli portföy ve araçlara yatırılınca kriz gelecekti. Mortgage krizi işi bitiren son nokta oldu Amerika da... (Türkiye'den bakıldığında kiralık mağazaların kapısında sadece bankalara kiraya verilir ibareleri, gazetelerde bankalara kiraya verme ilanları bankaların piyasanın çok üstünde kira verdiklerinin kanıtı olmakla birlikte, piyasadaki kira rakamlarını da yukarı çekerek ekonomiyi ne denli olumsuz etkilediği de farklı bir boyut olarak ortaya çıkmaktaydı.)
Türkiye özeline gelindiğinde benzer kriz yaşanacak mıdır? Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı bir açıklamasında "elbette kriz Türkiye'de de hissedilecektir, Türkiye de etkilenecektir" dedi. Etkilenme, olumlu veya olumsuzdur. Bu konu belirtilmedi. Ancak, söylenilenin olumsuz anlamda olduğu ve herkesin de bunu olumsuz algıladığını kriz beklentisi şeklinde değerlendirdiği bir gerçekti.
Türkiye nasıl etkilenir?
Türkiye olumlu mu etkilenir, olumsuz mu?
Türkiye'deki konut finansmanı veya konut kredisi nasıl işlemektedir? Türkiye de mortgage sistemi nasıldır? Tüm bu soruların cevabı, Türkiye de gayrimenkul ipoteğine dayalı senetlerden dolayı kesinlikle bir kriz yaşanmayacağını ortaya koyar. Neden? Türkiye de aslında bankalar krediyi zamanında ödemeyen müşteriyi sever. Bu ne demektir? Eğer kişi kredi kartını zamanında ödemiyorsa, asgari tutarı ödüyorsa, tüketici kredisini aksatıyorsa, konut kredisi taksidini iki ay üst üste ödemiyorsa, bu müşteri bankalar için en karlı müşteridir. Çünkü Türkiye'de banka hem gayrimenkule ipotek koymakta, hem kefiller almakta, hem de hayat sigortaları dahil sigortalar yapmaktadır. Gayrimenkulün de değerinin yaklaşık %75'i kadar kredi vermektedir (2000 YTL tutarlı bir tüketici kredisinde bile müşteriye hayat sigortası yaptırılmaktadır, elbette bu tali giderlerde verilen krediden kesilmektedir). Ayrıca iki taksit zamanında ödenmeyince de tüm borç muacceliyet kesbetmektedir. İşte gördünüz, kredi iki veya üç taksit aksadı, ne olacaktır? Alacağın tümü muacceliyet kesbedecek, kefillerin maaşları haczedilecek, asıl borçlunun maaşı haczedilecek, üstüne üstlük, ipokli konut da, ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile satılacaktır. Burada normal taksit ödense bankanın elde edeceği kar, ödenmediği zaman üçe beşe katlanmaktadır. Yani profesyonel dolandırıcılar dışında normal bir kredi kullanıcısının temerrüte düşmesi halinde banka mutlak ciddi paralar elde edecektir. Profesyonel dolandırıcılık anlamında ise, kesinlikle işbirlikleri ve ekspertiz suistimalleri söz konusu olmak durumundadır. Burada da görevin kötüye kullanılmasının hukuki ve cezai yaptırımının devreye sokulması gerekecektir.
Olayımızda bu açıklamalar ışığında Türkiye'de bir mortgage krizinin olmayacağı açıklanmıştır. Ayrıca Türk toplumunun emlak merakı, ipotekli taşınmazların elden çıkarılmasını da kolay kılmaktadır. Hiç alıcı çıkmaz ise, asgari fiyattan bankanın taşınmazı satın alması ve yeniden kredilendirerek kendisinin satması yeni kar kapısını da aralamaktadır.
Peki Türkiye'de bu durumda kriz hiç mi olmaz? Hayır. Türkiye'de kriz aylardır vardır. Ekonomideki büyüme hızı düşmüş, piyasada durgunluk, heyecansızlık, kapanan işyerleri, dünyadaki kriz patlamadan önce zaten Türkiye'deki krizin varlığını ortaya koymaktaydı. Ödenmeyen çeklerde ve senetlerdeki artış, çeklerde çek keşidecisinin haksız ödeme yasağı getirmesi durumlarının rekor sayılara ulaşması bir göstergeydi. Yani kriz neredeyse bir yıldır Türkiye'de vardı. Bu krizin faktörleri elbette birden fazlaydı. Bir tanesi ve en önemlilerinden birisi, işte dünyada patlayan global krizin ortaya çıkmasından önce, Türkiye'ye giren sıcak paranın kesilmesiydi. Sıcak paranın azalması ekonomide yavaşlamayı beraberinde getirmişti ve bu aylardır sürmekteydi.
Son kriz ortamına gelmeden Türkiye zaten krizi yeterince reel olarak yaşıyordu. Türkiye'deki kriz finas krizi değil, daha çok reel bir olumsuzluktu. Türkiye'de reel ekonomi yeterince canlı değildi (büyüme hızı düşmekte, işyerleri kapanmaktaydı). Bunun bir nedeni işte dünyadaki finans krizi öncesi Türkiye'ye gelen sıcak paranın yavaşlamasıydı.
Şu anda dünya ölçeğindeki kriz Türkiye'de bunalım yaratır mı? Aslında yukarıda belirtilen olumsuz açıklamaların krize davetiye çıkardığı bir gerçektir. Bu beyanlar yerinde değildir. Ülkedeki reel ekonomideki yavaşlamaya bir nevi bu açıklamalar bahane teşkil etmektedir. Aslında, bu kriz sonrasında bankalara canlılık veren destekler, sıcak para akışının ve kredilendirmenin başlamasına basamak teşkil ederse Türkiye için olumlu olmaz mı? Yani açıklamalar ve politikaların olumlu olması, Türkiye'nin etkilenmesini farklı bir görünüme büründürebilir. Kısaca, dünyanın en ücra köşesinde bir lastik yakılsa, veya bir ağaç dikilse, dünyanın öbür ucu etkilenir, belki sıfıra yakın etkilenir, ama etkilenir. Bu nedenle dünyadaki bir kriz tüm dünyadaki ülkeleri ve insanları etkiler, bu tartışmasızdır. Ancak, etkiyi tek başına olumsuz anlam yükleyerek kullanmak ve olumlu politikalar ortaya koymamak, olumsuz etkilenme sonucunu doğurur. Doğru tespitler ve doğru politikaların ortaya konulması olumlu sonuçların alınmasını mümkün kılar, aynen çok ağır bir hastanın yaşama iradesi ortaya koyarak yaşaması, daha hafif bir rahatsızlığı olan hastanın ise yaşamak istememesi, iyileşmeyi psikolojik olarak istememesi sonucu ölmesi gibi... Doğru söylem ve doğru politika esas olmalı, konuşmak için konuşulmamalı, her durumdan vazife çıkarılmamalı, bilenler konuşmalı ve politika üretmelidir.
Yönetim Kurulu Başkanı
www.aggbarter.com
www.aggbarter.com
www.aggbarter.com
To: CIATURK@yahoogroups.com; israturk@yahoogroups.com; cia-turk@yahoogroups.com; desifre@yahoogroups.com; gizlibelge@yahoogroups.com; hersey-konusulacaksa@yahoogroups.com; Sansursuz-Siyaset@yahoogroups.com; Yukselen-Turkiye@yahoogroups.com; adaletvekalkinmapartisi@yahoogroups.com; AdaletveKalkinma@yahoogroups.com; siyasetmeydani@yahoogroups.com; gizli_tarih@googlegroups.com; liberal-izmirliler@googlegroups.com; 3ekimdernegi@googlegroups.com; malcolm_x@googlegroups.com; yorumcumm@googlegroups.com; islamvebilim@googlegroups.com; vuslatgulistanbul@googlegroups.com; siyaset-gundem@yahoogroups.com; E_TURKEY@yahoogroups.com; acikistihbaratturkiye@yahoogroups.com; grup15@googlegroups.com; turkelipostasi@yahoogroups.com; ciaturk@googlegroups.com; birgrupturk@yahoogroups.com; maydanoztohumu@googlegroups.com; Netpano@yahoogroups.com; turkculer@googlegroups.com; anadoluhaber@googlegroups.com; BURAKCANLI@googlegroups.com; turkculer@yahoogroups.com; TURKISHARMENIANFRIENDSHIP@yahoogroups.com; tevhid@googlegroups.com; TurkishCommunity-SaudiArabia@yahoogroups.com; Digi.Security@isnet.net.tr; hayrettinertekin@mynet.com; karun@karunpc.com; ihbar@temizeller.com; milliyetcilersitesi@gmail.com; UnitedTurkishRepublics@yahoogroups.com; TURKIYEHABER@yahoogroups.com; turksecim@yahoogroups.com; kuyerel@yahoogroups.com; bilgi_kultur@yahoogroups.com; arzumsa@googlegroups.com; uzumgozlum@googlegroups.com; fikretakinci@ostolgun.com; HABERVER@yahoogroups.com; gazilibozkurtlar@googlegroups.com; gazilibozkurtlar@hotmail.com; z.bingol@hotmail.com; cihan-turk-olsun@googlegroups.com; millikulturumuz@yahoogroups.com; haberulusal@yahoogroups.com; temizellergurububiz@googlegroups.com; wwwbeyazrenklerorg@googlegroups.com; E-KomploTeorileri@googlegroups.com; e-turkiye@googlegroups.com; dunyaturkbirligi@googlegroups.com; 18203122368@googlegroups.com; canakkalekemalist@googlegroups.com
From: mertaydogdu@yahoo.com
Date: Thu, 30 Oct 2008 16:15:34 -0700
Subject: [Hersey-konusulacaksa] NY TIMES "KEMAL'IN HATASI! SEN GIT OSMANLIYI BIRAK SONRA HITITLERI GIT!!
| KEMAL'IN HATASI! SEN GIT OSMANLIYI BIRAK SONRA HITITLERI GIT!! 'Atatürk Osmanlı'yı terk edip, Hititlere gitti'
|
Yahoo! Türkiye açıldı!
İnternet üzerindeki en iyi içeriği Yahoo! Türkiye sizlere sunuyor!
http://yahoo.
,\,\,/,/,
\\ - - //
(--O-O--)
----------oOOo-(_)-oOOo----------
FenerbahceCumhuriyeti � Republic Of Fenerbahce
FenerbahceCumhuriyeti@yahoogroups.com
BUTUN FENERBAHCELILERI BEKLIYORUZ
\\ - - //
(--O-O--)
----------oOOo-(_)-oOOo----------
FenerbahceCumhuriyeti � Republic Of Fenerbahce
FenerbahceCumhuriyeti@yahoogroups.com
BUTUN FENERBAHCELILERI BEKLIYORUZ
Change settings via the Web (Yahoo! ID required)
Change settings via email: Switch delivery to Daily Digest | Switch format to Traditional
Visit Your Group | Yahoo! Groups Terms of Use | Unsubscribe
.
__,_._,___
Connect to the next generation of MSN Messenger Get it now!
--~--~---------~--~----~------------~-------~--~----~
Bu grubun hiç bir siyasi oluşum ,parti, vakıf, örgüt, dernek veya benzeri yapılanmalarla alakası yoktur.Aynı zamanda onlara uzaklığı veya yakınlığıda bulunmamaktadır...
Müslüman Anadolu İnsanının Tarafında yer alan Gerçek Vatanseverliği ilke edinmiş ,Anti Emperyalist HABER BİLGİ PAYLAŞIM STANDIDIR.."
*Grupta yayınlanan yorum ve yazılardan yazarları sorumludur.
-----------------------------------------------------------------....
"ANADOLU HABER GÜNLÜĞÜ" Haber Bilgi Paylaşım grubu.
Bu gruba posta göndermek için , mail atın : anadoluhaber@googlegroups.com
Bu gruba üyeliğinizi sonlandırmak için şu adrese e-posta gönderin: anadoluhaber-unsubscribe@googlegroups.com
Daha fazla seçenek için, http://groups.google.com/group/anadoluhaber?hl=tr
adresinde bu grubu ziyaret edin
-~----------~----~----~----~------~----~------~--~---
0 yorum:
Yorum Gönder
Yorumlarınızda Kişilik haklarına saldırı,küfür ve benzeri ifadeleriniz yayınlanmamaktadır.Yorumları yazarken İsminizi belirtmeniz önemle duyurulur.