Hayat Bilgisi Aile Kurumu Üzerine Aile, içtimaî hayatin âdeta bir minyatürüdür. Nesli devam ettirme, fertlere psikolojik ve sosyal güven sağlama fonksiyonunun yanında, kültürel değerleri gelecek nesillere aktarma isini de, önemli ölçüde aile üstlenir ve bu, toplumun her ünitesinde kendini hissettirir. Bu yüzden İslâm hukukunda kadın ile erkeğin birlikte yaşamasının sosyal ve hukukî çerçevesini belirleyen evlilik sözleşmesi teferruatlı anlatılır. "Nikâh" akdiyle başlayan evlilik müessesesi, bir yönüyle hukukî bir işlem, bir yönüyle de ibadet olarak değerlendirilir ve "hukûkullah" arasında kabul edilir. İslâmiyet'e has bu kabul, evlilik müessesesinin dinî boyutunu gösterir ve sosyal kontrol açısından büyük önem arz eder.. Hukukullah noktasında evlilik, her şeyden önce Allah'ın rızası gözetilerek, iki farklı dünyanın belli prensipler çerçevesinde bir araya gelerek kaynaşmasıdır. Taraflar ayrı hayat tarzlarından gelmişlerdir. Dolayısıyla yer yer eşler arasında ufak tefek tartışmaların olması bir dereceye kadar kaçınılmazdır. Bunların evliliğin ilk yıllarında daha sıklıkla görülebilmektedir. Çünkü fertlerin çevreleri, yetişme tarzları, eğitim durumları, kısacası, sosyo-kültürel ve ekonomik yönleri ve anlayışları farklılık gösterir.  Boşanma ise, hedefine ulaşamayan evlilik birliğinin sona erdirilmesidir. Fakat boşanma çoğu zaman kari-kocanın birbirlerinden ayrılmalarıyla noktalanmaz; geride onulmaz yaralar açan olumsuz neticeleriyle, öncelikle kari-kocayı, daha çok da boşanma yetimleri durumuna düşen çocukları ilgilendirir. Boşanma, taraf durumunda olan ailelere ve topluma da tesir eden istenmedik bir durumdur. Zira boşanma oranıyla, toplum içinde yaygın çocuk suçluluğu, uyuşturucu madde iptilası vb sosyal hastalıklar arasında sıkı bir paralelliğin olduğu görülmektedir. Bugün Türkiye'de yüz binlere varan sokak çocuklarının sayısında en büyük payı, parçalanmış ailelerin oluşturduğu ve bunun da üvey anne veya babadan kaynaklandığı bilinmektedir. Sosyal bilimler yönünden ailenin gücünü ölçebilmek için başvurulan göstergelerden biri, hiç şüphesiz boşanma oranlarıdır. Bir toplumda meydana gelen evlilikler büyük nispette, kısa zaman sureleri içinde boşanma veya ayrılıkla sonuçlanıyorsa, o toplumun güçsüz ve hasta bir aile kurumuna sahip olduğu söylenebilir. Bir bakıma sürdürülemeyecek bir ailenin devamında gerek esler, gerekse de toplum yönünden fayda yoktur. Ülkemizdeki boşanmaların en önemli sebebinin eşler arası geçimsizlik olduğu, istatistik verilerinden öğrenilmektedir. Bu verilere göre, özellikle evliliklerin ilk yıllarında boşanma oranının yüksekliği dikkat çekicidir. Bunun başlıca sebebi, eşlerin, henüz birbirlerinin mizaç, meşrep ve kişiliklerini yeterince tanıma imkânı bulamadan ve sabır noktasında zafiyet göstererek ayrılmaya teşebbüsleridir. Maalesef bu safhada eşler, gelecekteki hayatlarının iyilik ve güzelliklere dönüşebileceğini hiç mi hiç düşünmemektedirler. Boşanma sonrası hayatlarının güzel olacağının hiçbir garantisinin olmadığı da unutulmaktadır. Gerek psikolojik, gerekse de sosyolojik sebeplerden kaynaklanan bazı olumsuzlukların zamanla hayır yönünde değişebileceği de göz ardı edilmektedir. Çünkü hayatin akışı içinde şartlar da, fikirler de değişebilmektedir. Ayrıca, evliliğin ilk yıllarında daha sıklıkla rastlanan görüş ayrılıklarının, ilerleyen yıllarda gittikçe azaldığı ve ortak bir düşünce dünyasının mayalandığı da sosyal bir realitedir. Hatta başlangıçta problemli ailelerin sonra mutlu oldukları küçümsenmeyecek orandadır. Sosyal devlet anlayışı gereği, büyümeye yüz tutmuş içtimaî bir yara karsısında acil tedbirler alınması şarttır. Ama, cemiyet dokusunu oluşturan fertlerin istenilen seviyede olmayışı karsısında, sadece boşanmalar ekseninde çözüm aramalar, kalıcı bir tedavi getirmeyecektir. İhmal edilmemesi gereken husus, sistemden ziyade sistemi isletecek insan unsurudur. Ailede mutluluk esastır. Aile mutluluğu da, kelimenin tam anlamıyla bir sanattır. Çünkü yazılı kuralları ve kitabi olmayan aile mutluluğu, daha ziyade, kişilerin ruh dünyası, karakter yapısı ve ahlâkî olgunluğuyla ilgilidir. Yine de insanlar arası münasebetlerin dinî ve ahlâkî boyutları vardır. İnsanin ve münasebetlerinin ahlâkî boyutu ona belli mükellefiyet ve mesuliyetler yükler ve bunlar da tek taraflı değil, karşılıklıdır. Elbette herkes kendinden ve faaliyetlerinden sorumludur. İçtimaî hayatin üzerine kurulduğu düzenin temelinde de bu anlayış yatar. İslâm hukukunda, geçici evliliklerin her çeşidi hükümsüzdür. Yani evlilik akdi, sürekli bir akittir. Fakat, bu süreklilik sonsuzluk anlamında da değildir. Boşanmayı menetmek veya hiç olmayacak şartlara bağlamak suretiyle, beraber yasamayı düşünmeyenleri zorla bir arada tutmak da çözüm olmamıştır. Ama keyfî ve haksiz boşanmaların, çoğu defa boşayan için bir pişmanlık, boşanan için bir haksizlik ve aile fertleri için de hayat boyu bir huzursuzluk kaynağı olduğu görülmektedir. Buna göre boşanma, hastalıklı bir uzva karşı cerrahî bir müdahale ise, evliliğin, aklî-mantıkî bir çizgide cereyan etmesi ve sağlam şartlara bağlanması da hijyenik bir hassasiyettir. Onun için aileyi bozup dağıtmadan önce, eşler arası uyumda titiz davranılmalı ve gelecekte bu uyumu temin edecek şartlardan da asla taviz verilmemelidir. Bilhassa çocukların dinî eğitimi ve evlilikte maddî-manevî denklik, ruh ve mizaç bakımından birbirini tamamlayıcılık ve uyum göz ardı edilemeyecek esaslardandır. Ayrıca, evlilik öncesi donemde, kızların eş ve annelik rolüne özendirilmesi, erkeklerin de aile ve mesuliyet alma şuuruna hazırlanması özel önem arz eder.  Ailenin mayası sevgidir. Evliliğin devamlılığı da, karşılıklı muhabbet, hürmet, şefkat ve prensiplere hoşgörü içinde bağlılık esasına dayanır. Zaman zaman ortaya çıkabilecek aile içi kırgınlıklar da büyütülmeden halledilmelidir. Her şeyden önce, yuvanın yıkılmaması için her iki tarafın fedakâr olmaları beklenir. Böyle durumlarda, çoğu kez tomurcuk bir gülün, merhem vazifesi göreceği söylenebilir. İkinci aşama olarak Kuran'da, ev siyaseti gereği, kocanın bazı geçici tedbirler alabileceğine işaret edilir. Bir uçuncu safha olarak müteakip ayette, aile birliğinin dağılmaması için hakem gönderilmesi ve yakin aile çevresinin boşanmaları önlemede aktif rol üstlenmeleri emredilir. Hadislerde, eşler "Allah'ın emaneti" olarak tanımlanır ve onlara hep iyi davranılması tavsiye edilir. Peygamberimizin (sallallahu aleyhi ve sellem), usulsüz boşanma hâdiselerinden dolayı hoşnutsuzluğu görülmüştür. Kurân'ı, Sünnet'i, örfî hukuku ve sosyal kabulleri göz ardı ederek, vicdana danışmadan, bilhassa keyfî ve nefsanî mülâhazalarla eşlerini boşayanlar, Peygamberimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) tarafından hoş karşılanmamıştır. Yine de, boşanma mubahtır; fakat ayni zamanda sevimsizdir de. Çünkü boşanma, bir yandan fert boyutunu aşıp sosyal hayata tesir eden, diğer yandan da, arşı titreten bir hâdisedir. Tabii ki birçok mahremiyetleri bulunan ve bilhassa başlangıç itibariyle kari-kocanın müşterek hayat kurma iradesinin ağır bastığı evlilik müessesesini sadece kural ve müeyyide çerçevesinde çözmenin yetersizliği ortadadır. Bu sebepledir ki, hiçbir zaman mahkemelerin soğuk duvarları arasında sıcak aile yuvaları tesis edilememiştir, edilemez de. Diğer bir ifadeyle, aile mutluluğunda hukuk kurallarından ziyade, dinî ve ahlâkî değerlerin ve şahsiyet olgunluğunun önem arz ettiğini söyleyebiliriz. Bu yaklaşım, evlilik müessesesinin ne üzerine oturduğu hukuku, ne de dinî ve ahlâkî temellerini inkârı gerektirir. Boşanma hâdiselerinin azalması, önemli ölçüde, fertlerin evlilikteki ulvî gayeler açısından şuurlandırılmasında ve dinî-ahlâkî terbiyelerinin elverdiğince kusursuz yapılmasında odaklanmaktadır. Bu istikamette, günümüz şartlarında evlilik öncesi hazırlık surecinde, evliliğin psikolojik, fizyolojik, zihnî, ahlâkî, sosyo-kültürel ve manevi boyutlarının ele alındığı seminerler, kurslar, testler ve imtihanlar teşvik edilmeli, hatta mümkünse, geleceğin sağlıklı ailelerinin kurulması için, evlenecek adaylarda bu müesseseye ehil olduklarını gösteren sertifikaların bulunması mecburiyeti getirilmelidir. |
0 yorum:
Yorum Gönder
Yorumlarınızda Kişilik haklarına saldırı,küfür ve benzeri ifadeleriniz yayınlanmamaktadır.Yorumları yazarken İsminizi belirtmeniz önemle duyurulur.