DEPREM ANINDA...
Adim Doug Copp. Dunyanin en tecrubeli kurtarma birimi Amerikan Uluslararasi Kurtarma Ekibinin Kurtarma sefi ve afet olaylari muduruyum. Bu makaledeki bilgiler bir deprem aninda hayat kurtaracaktir.
Icinde 20 maket (mannequis) olan bir okulu ve evi yiktik. On maket "comel ve korun" metodunu uygularken, 10 maket "hayat ucgeni" metodumu uyguladi. Tasarlanmis yikimdan sonra goruntuleri filme almak ve sonuclari belgelemek icin enkazi gecip binaya girdik. Bina yikimlarinda olusabilecek sartlar dâhilinde direkt olarak gozlemlenebilen ve bilimsel sartlar altinda hayatta kalma tekniklerimi uyguladigim film "comelip korunan/saklanan" kisiler icin hayatta kalma sansinin sifir oldugunu ortaya koydu. Hayat ucgeni metodumu kullananlar icin hayatta kalabilme sansi yaklasIk olarak % 100 oldu. Bu film Turkiye'de ve Avrupa'nin geri kalan kisminda milyonlarca izleyici tarafindan izlendi. Bu film ABD, Kanada ve Guney Amerika'da Real TV programinda izlendi.
Enkazina girdigim ilk bina 1985 Mexico City depreminde bir okuldu. Butun cocuklar siralarinin altindaydi. Her bir cocuk kemiklerinin kalinligina kadar ezilmislerdi. Siralarinin yanindaki koridorlara uzanmis olsalardi hayatta kalmis olabilirlerdi. Bu "ayipti, gereksizdi" ve cocuklarin neden koridorlarda (siralarin arasinda) olmadigini merak ettim. O an, cocuklara bir seyin/esyanin altina saklanmalarinin soylendigini bilmiyordum.
Basitce ifade edilirse, binalar yikilirken, objelerin uzerine dusen tavan agirligi veya icerideki mobilyalar bu nesnelere carparken yanlarinda bir yer, bosluk birakirlar. Bu bosluk benim "hayat ucgeni" dedigim alandir. Nesne ne kadar buyuk ve ne kadar dayanikli olursa daha az ezilecektir. Nesneler ne kadar az ezilirse bosluk ve bu boslugu kullanan kisinin yaralanmama olasiligi o kadar artar. Bir dahaki sefere televizyonda yikilan bina izlerken gordugun ucgenleri say. Her yerdeler. Yikilan bir binada goreceginiz en yaygin bicimdir.
1) Binalar cokerken basitce "comelen ve korunan" kisiler istisnasiz her defasinda ezilerek oluyorlar. Masa, araba gibi nesnelerin altina giren kisiler her zaman ezilirler.
2) Kediler, kopekler ve bebeklerin hepsi dogal bir sekilde dizlerini ana rahmindeki gibi karinlarina dogru cekerek kivrilirlar. Deprem aninda sizde bu sekilde kivrilmalisiniz. Bu dogal bir guvenlik ve hayatta kalma icgudusudur. Daha kucuk bir boslukta hayatta kalabilirsiniz. Hafifce ezilecek ama yaninda bosluk yaratacak bir kanepenin, genis buyuk bir esyanin yaninda dur.
3) Ahsap evler deprem anindaki en guvenli yapilardir. Sebebi basittir; ahsap esnektir ve depremin zorlamasiyla hareket eder. Eger ahsap bina cokerse genis yasam bosluklari olusur. Ayrica, ahsap binalar daha az yogunlukta yikilis agirligina sahiptir. Tugla binalar ayri tugla parcalarina ayrilacaklardir. Tuglalar bircok yaralanmalara sebep olacaktir, ama (beton)bloklardan daha az ezilmis vucutlar yaratirlar.
4) Eger gece yataktayken deprem olursa, basitce yuvarlanarak yataktan dusun. Yatagin cevresinde guvenli bir bosluk olusacaktir. Oteller musterilerine deprem aninda yataklarin yaninda yere uzanmalarini salik veren bir uyari notunu odalarda her kapinin arkasina asarlarsa depremlerde cok buyuk hayatta kalma oranlarini saglayabilirler.
5) Televizyon izlerken deprem olursa ve kolayca kapidan veya pencereden disari kacmak mumkun degilse, kanepe veya buyuk bir koltugun/sandalyenin yaninda cenin pozisyonunda kivrilarak yere uzanin.
6) Bina cokerken Kapi kirislerinin altina gecen herkes olur... Nasil mi? Eger kapi kirislerinin altina gecerseniz ve kapi kirisi one veya arkaya dogru dusurse inen tavanin altinda ezilirsiniz. Eger kapi kirisi yana dogru yikilirsa ikiye bolunursunuz. Her iki durumda da olursunuz!
7) Hicbir zaman merdivenlere gitmeyin/yonelmeyin. Merdivenler (ana binadan) farkli bir "frekans araligina" sahiptir; ana binadan bagimsiz/ayri olarak sarsilirlar. Merdivenler ve binanin geri kalani devamli olarak birbirlerine carparlar, ta ki merdivenlerin yikilisi gerceklesene kadar. Merdivenlere ulasan insanlar basamaklar yuzunden yaralanirlar. Korkunc sekilde sakatlanirlar. Bina yikilmasa dahi, merdivenlerden uzak durun. Merdivenler binanin hasar gormesi en muhtemel kismidir. Depremde yikilmamis olsa dahi, merdivenler bagirarak kacmaya calisan insanlarin asiri yuklenmesi ile cokebilir. Merdivenler binanin geri kalan kismi zarar gormemis olsa dahi her zaman guvenlik acisindan kontrolden gecirilmelidir.
8) Binanin dis duvarlarina yakin yerlerde durun, mumkunse disina cikin. Binanin ic kisimlarindansa dis kisimlarina yakin yerlerde olmak cok daha iyidir. Binanin dis cevresinden ne kadar iceride olursaniz, cikis yolunuzun kapanma ihtimali o kadar artacaktir.
9) Aynen Nimiz yolundaki katlar arasindaki (yikilan) bloklarin meydana getirdigi gibi, deprem aninda ust yolun yikilmasiyla ezilen araclarin icinde bulunan insanlar ezilirler. SanFransisco depreminin kurbanlarinin hepsi araclarinin icindeydiler. Hepsi oldu. Araclarinin disina cikip, aracin yanina uzanip veya oturarak kolaylikla hayatta kalabilirlerdi. Olen herkes eger araclarindan cikip, araclarinin yanina oturabilseler veya uzanabilselerdi yasiyor olabilirdi. Ezilen butun araclarin yaninda-kolonlarin direkt olarak uzerine dustugu araclar haric- 3 feet yukseklikte bosluklar olusmustu.
10) Enkaz halindeki gazete ofislerini ve cok miktarda kagidin oldugu ofisleri dolasirken kagidin sIkismadigini/ezilmedigini kesfettim. Kâgit yiginlarinin/kumelerinin etrafinda genis bosluklar bulunur/olusur.
Konutlarda deprem aninda nasil hareket edilmeli?
Deprem aninda hizli ve kararli hareket etmeniz gerekmektedir.
Onceden planlanmamis bir sekilde hareket etmemeniz panige sebep olur.
Onceden bir eylem plani olusturmak bu nedenle onemlidir.
SUREKLI HATIRLAMANIZ GEREKEN SEY
Deprem aninda tehlikenin asagidan degil yukaridan gelecegi.
Dolayisiyla nerede olursaniz olun, gozunuz yukarida, olasi tehlikeleri gozler durumda olsun!
Zemin (giris) katinda iseniz,
Deprem aninda binadan kacmak icin sadece 10 saniyeniz var. Bu durumda giris kat disinda kacis icin yeterli zamaniniz yok. Zemin katinda iseniz, derhal disari cikin. Ancak disari cikmaniz binanin olusturdugu tehlikeden uzaklastiginiz anlamina gelmez. Binanin yikim golgesinden bir an once uzaklasmaniz gerekmekte. Boyle bir zamaniniz ve olanaginiz yok ise disarida bir aracin yanina (asla icine ya da altina degil) cenin pozisyonunda (yine yukariyi gozler durumda) uzanin. Acik havada yukaridan gelecek tehlikelere karsi (dusen nesneler, elektrik kablolari vs.gibi) en emin yer bir agac altidir.
Ust katlarda iseniz,
Asla binadan cikarak kacmaya calismayin. Unutmayin, yeterli zamaniniz olmayacak. Asla merdivene cikmayin, hatta daire kapiniza bile gitmeyin. Cunku, binalarin en zayif yerleri merdivenleri. Binaniz saglam kalmasina ragmen,merdivenlerinizin yikilma olasiligi var. Asla balkona cikmayin. Balkonlar binalarin zayif ve desteksiz bolumleri. Asansore asla ama asla binmeyin. Sarsinti aninda asansorler binadan bagimsiz hareket eder. Her deprem sonrasinda asansorlere bakim yaptirilmasinda buyuk fayda var. Pencerelere yaklasmayin. Deprem aninda camlarin patlayarak 6 metreye kadar cam firlattigi bilinmekte.
Siginabileceginiz mekanlar
Salon ve yatak odalari icindeki esyalarin niteligi dolayisiyla siginmak icin en kotu mekanlar. Cok caresiz kalmissaniz dahi, yatakta yatarak beklemeyin, en kotu ihtimalle yataktan dusun. Gardrobun ustunuze dusmesinden korunabilirsiniz. Beyaz esya onleri (devrilme riski olan buzdolabi haric) en iyi siginma mekanlaridir. Mutfakta firin, bulasik makinesi ve derin dondurucu onu, banyoda camasir makinesi veya dokum kuvet onu gibi. Bu tip esyalar ezilme durumunda yere yapisacak kadar ezilmezler ve size bir yasam alani saglarlar. Kurtarma ekiplerinin oncelikle bakacagi mekanlar, mutfak ve banyo olacaktir.
Nasil Siginilmali?
Unutmayin, onceden bir eylem planiniz olmasi size zaman kazandirir. Aile olarak, mutlaka onceden nerelere kimlerin siginacaginin planini yapin. Deprem aninda siginma noktalarina giderken birbirinizle konusarak haberlesin. Siginma noktanizda cenin pozisyonunu alin. Insanin en yasamsal bolgeleri bas, karin ve gogus boslugudur. Bu pozisyon sizin bu bolgelerinizi koruma altina almanizi saglar. Unutmayin, gozunuz surekli yukarida olmali. Kendinizi uzerinize dusebilecek bir cisimden korumaniz gerekebilir!
Cati katinda iseniz,
Terasa (balkon ustu degil, binanin ana govdesi uzerinde yer alan kisim) cikarak yine yukaridan gelecek (cati, kiremit, v.s.) tehlikelere karsi uyanik olun.
Sinemalarda asla disari kacmaya calismayin. Sira aralarina uzanin. Etrafinizdakileri bu konuda uyarin.
Cocugunuzun okulunda mantikli bir eylem plani yapilip yapilmadigini okul yetkililerinden ogrenin, yapilmamissa yapilmasini talep edin, hatta aktif olarak hazirliklara katilin.Alisveris merkezlerinde deprem sonrasi yangin riski yuksektir. Bir alisveris merkezine gittiginizde, mutlaka yangin merdiveninin yerini ogren ve deprem aninda hizli ve kararli bir sekilde oraya yonelin. Isyerinizde deprem aninda yukaridan gelecek tehlikelere karsi (asma tavan, armatur, v.s.) masa altina siginabilirsiniz. Yakin iseniz garaja kacarak araba yanina cenin pozisyonunda uzanabilirsiniz. Yangin merdivenine giderek merdivenden yukari cikabilirsiniz. Bu sizden sonra geleceklere yer acar.
ETRAFINIZDA EGER BINALAR BULUNUYORSA, DEPREM SIRASINDA ARABANIZDA BULUNUYORSANIZ HEMEN ARABANIZDAN INIP, ARABANIZIN KENARINDA COMELINIZ ! SAKIN ARABANIZIN ICINDE DURMAYIN! BINA ARABANIN UZERINE YIKILIRSA ARABANIZDA SIKISIP KALIRSINIZ CUNKU ARABANIN UST TARAFINDA COK INCE BIR SAC BULUNDUGUNDAN DOLAYI BIR MUKAVEMET GOSTEREMEZ!
DEPREM OLDUKTAN SONRA EGER ACIL BIR DURUMUNUZ YOKSA; LUTFEN HEMEN TELEFONLARA SARILIP DA HATLARI MESGUL ETMEYELIM! DAHA ZOR DURUMDA OLANLARI, GOCUK ALTINDA KALANLARI DUSUNEREK ANLAYISLI OLALIM!
LUTFEN!
DAHA KAPSAMLI BILGI ICIN ASAGIDAKI DOKUMANI INCELEYINIZ!
ABCD TEMEL EGITIM EL KITABI
http://www.ahep.org/ev/documents/Documents_B/pdf_tr/egitimler/abcd/ABCDTurelkitabi.pdf
ALLAH DEPREM SEHITLERIMIZE RAHMET, KALANLARA SABIR ve SELAMET VERSIN...
UMARIZ KI, GEREKLI DERSLER ALINIR VE BOYLE FELAKETLERI DAHA KOLAY ATLATIRIZ...
UNUTMAYIN, DEPREM KACINILMAZ BIR FIZIK KANUNUDUR!
ONEMLI OLAN DEPREME LANET YAGDIRMAK DEGIL,
DEPREM ONCESI VE SONRASI ICIN TEDBIRLI OLMAKTIR!
COK GEC OLMADAN, IS ISTEN GECMEDEN...
--~--~---------~--~----~------------~-------~--~----~
Bu grubun hiç bir siyasi oluşum, parti, vakıf, örgüt, dernek veya benzeri yapılanmalarla alakası yoktur.Aynı zamanda onlara uzaklığı veya yakınlığıda bulunmamaktadır. Müslüman Anadolu İnsanının Tarafında yer alan Gerçek Vatanseverliği ilke edinmiş, Anti Emperyalist HABER BİLGİ PAYLAŞIM STANDIDIR.."
Grupta yayınlanan yorum ve yazılardan yazarları sorumludur.Ayrıca harici linklerden de Anadolu Haber Günlüğü Mesul değildir...
Grup Yöneticileri Mail Adresleri Aşağıdadır
kurtulusyolu99@gmail.com
bahadirserhad@gmail.com
forevermirza@gmail.com
Bu gruba posta göndermek için, mail atın: anadoluhaber@googlegroups.com
Bu gruba üyeliğinizi sonlandırmak için şu adrese e-posta gönderin: anadoluhaber-unsubscribe@googlegroups.com
Daha fazla seçenek için, http://groups.google.com/group/anadoluhaber?hl=tr
adresinde bu grubu ziyaret edin
-~----------~----~----~----~------~----~------~--~---
0 yorum:
Yorum Gönder
Yorumlarınızda Kişilik haklarına saldırı,küfür ve benzeri ifadeleriniz yayınlanmamaktadır.Yorumları yazarken İsminizi belirtmeniz önemle duyurulur.