Hüccet-ül-İslam İmam-ı Muhammed Gazali

Hüccet-ül-İslam ve Zeynüddin... Büyük İslam alimlerinden İmam Gazali, miladi 18 Aralık 1111 yılında [Hicri 505'te Cemazilevvel ayının 14. günü] doğduğu yer olan İran'ın Tus yani Meşhed şehrinde vefat etti.

Rahmetle Anıyoruz...

Türkiye Gazetesinden Mustafa Doğrusöz yazdı :




İmam-ı Gazali hazretleri, İslam âlimlerinin en büyüklerindendir. 450 [m. 1058] senesinde, İrân'ın Tus yani Meşhed şehrinde dünyaya geldi. Miladi 18 Aralık 1111 yılında [Hicri 505'te Cemâzilevvel ayının 14. günü] aynı yerde vefât etti. Lakabı Hüccet-ül-İslam ve Zeyneddin’dir. Müctehiddi ve ictihadı, Şafii mezhebine uygun oldu...

Bu mübarek zat, ilim adamlarının hâmisi olan Selçukluların meşhur veziri büyük devlet adamı Nizamülmülk’ün daveti üzerine Bağdat’a gitti. Onun topladığı ilim meclisinde bulunan zamanın âlimleri, İmam-ı Gazali hazretlerinin ilminin derinliğine hayran kaldıklarını itiraf ettiler. O zaman ortaya çıkan bid'at fırkalarının mensupları, onun yüksek ilmi ve en zor, en ince mevzuları en açık bir şekilde anlatması, hitabet ve izah etme kabiliyetinin yüksekliği, zekâsının parlaklığı karşısında perişan oldular; yenik düştüler...

İmam-ı Gazali hazretlerinin İslamiyet’e yaptığı büyük hizmetleri gören Nizamülmülk [şimdiki tabirle] onu "Nizamiye Üniversitesi Rektörlüğü"ne tayin etti. Bu üniversitede üç yüz seçkin talebeye lüzumlu olan bütün ilimleri öğretti... 

O, bir taraftan kıymetli talebeler yetiştirdi, bir taraftan da bid'at ehlinin bozuk inançlarını çürütmek ve Müslümanların bunlara aldanmamaları için kıymetli kitaplar yazdı. En kıymetli eseri Şam'da iki senede yazdığı İhyâu-Ulumiddin'dir. (İlcâm-ül-Avâm, Eyyühel-Veled, El-Munkızu Aniddalâl, Durret-ül-Fahire ve Kimyâ-ı Seâdet kitapları "Hakikat Kitabevi" tarafından bastırılmıştır.)

Seyyid Abdülhakîm Arvasî hazretleri buyurdu ki: “İmam-ı Gazali’nin İhyâ kitabı, bütün âlimlerce doğru ve yüksektir. Bir gayrimüslim, severek yapraklarını çevirirse, Müslüman olmakla şereflenir.”
Nitekim, eserleri üstünde Avrupalılar geniş ve uzun süren incelemeler yapmışlardır. 1959’da dört Alman ordinaryüs profesörü, onun kitaplarını okuyarak, İslam dinine hayran kalmışlar ve hazret-i İmam’ın kitaplarını Almancaya çevirerek sonunda Müslüman olmuşlardır.

İmam-ı Gazali hazretleri, ömrü boyunca gece gündüz devamlı yazmış büyük bir İslam âlimidir. O kadar çok kitap yazdı ki, ömrüne bölününce, bir güne on sekiz sayfa düşmektedir. Eserlerinin sayısının 1000’e ulaştığı, "Mevduât-ul-Ulum" kitabında bildirilmektedir. Vefatından sonra İslam dünyasının maruz kaldığı Moğol felaketi esnasında yakıp yıkılan binlerce kütüphane içinde Gazali hazretlerinin sayısız eserleri de yok edilmiştir.

***

İmam-ı Gazali hazretlerinin tasavvufta mürşidi, Silsile-i aliyye büyüklerinden Ebu Ali Farmedi hazretleridir. Onun huzurunda kemale geldi. Zahir ilimlerinde eşsiz âlim olduğu gibi, tasavvuf ilimlerinde (evliyalık ilimlerinde) de mürşid (yol gösterici) oldu. Her iki ilimde, Peygamber efendimizin (Sallallahü aleyhi ve sellem) vârisi oldu.

Nizamiye Üniversitesinden ayrıldıktan sonra doğduğu yer olan Tus’a döndü. Elli beş sene gibi kısa bir ömür süren imam-ı Gazali hazretleri, hayatının son yıllarını Tus’ta geçirdi. 

Bizlere kıymetli eserler bırakan bu mübarek zat, 18 Aralık 1111 (h.505) yılında vefat etti. Allahü teala şefaatine nail eylesin...

* Türkiye