Feyzullah Tat: Bir Mütefekkir-i İslâmiyenin Terike-i Fikriyesi

Fikrin ve ondan tevellüd eden çilenin tecessüm ettiği portreyi tasavvur ederken kalem şunları çiziyordu: vakar dolu bir alın, hayâ dolu bir çehre, imân dolu bir sîne, bîgâneedâ, gazûb sima, rakîk ve zarîf bir telaffuz..

Geride bıraktığı yetmişe yakın eserle dâr-ı bekâya irtihâl eden bir İslam Mütefekkirini şu küçücük yerde anla-t-mak elbette zordur. Külliyata dair yaptığım hasbelkader okumalarda mütâlaa ettiğim bir takım notları kalıcı olsun diye buraya raptiyeliyorum:

Salih Mirzabeyoğlu zaman olarak âhire, fikir olarak ise kadîm zamanlara mensûbtu. Zâlimlere meydan okuyan yönüyle asrının İzz b. Abdisselâm’ıydı. Yesrib’i Medine yapan Hz. Peygamberin ufkunda hayatın her şubesinde mücâdele etti ve hakikat namına beyanda bulundu.Mütevazi bir hayattan da hiçbir zaman taviz vermedi. “Herkesin her şeyi bildiği ('uleym/âlimcik) bir dünyada, bilmemek (mütecâhil/bilmemezlikten gelmek) kemâlîdir.” düsturunu şiar edinen  Mirzabeyoğlu,üçüncü sınıf düşünürler büyük fikir adamı diye takdim edilirken O zindanlarda gerçek tefekkürün bedelini ödedi.Evet!O, her türlü evsâfın ötesinde müstağnî bir mütefekkirdi. Feylesof – Rindâne (Hakîm) edayla geride bıraktığı külliyatı “Mavi Işık” mesabesindedir.

Ali Haydar Efendi bir fakîh edasıyla Molla Husrev’inDüraru’l-hükkâm Şerhugurari’l-ahkâm’ını 6 ayda bir ezberden hatmederken, İmam Rabbâni Hazretleri de bir mütekellim edasıyla Adudüddîn el-Îcî’nin el-Mevâkıf’ını ayda bir ezberden hatmediyordu. Projeksiyonu Mirzabeyoğlu’nun Büyük Muztaribler isimli muhalled eserine çevirdiğimiz zaman Felsefe ve Tasavvufla iştigal eden bir kimsenin bu eseri yılda bir kere hatmetmesi gerektiğini söyleyebiliriz.Mirzabeyoğlu, Ahmet Cevizci,Takiyettin Mengüşoğlu, Alfred Weber,ve Bertrand Russell gibi eserini sistematize edip bir felsefe kitabı mahiyetinde takdim etmiş olsaydı kim bilir belki orijinal dilinde yüzlerce baskı yaparken garp ve şark dillerine defaatle tercüme edilmiş olurdu.

   Nuri Pakdil’in Dostoyevski için kurduğu cümlenin benzerini pekala biz de Büyük Muztaribler için söyleyebiliriz: Ortalama bir münevver olabilmek için yılda bir kere, iyi bir mütefekkir olabilmek için en az üç kere hatmetmek gerekir, Büyük Muztaribleri.Ömrünün en bereketli dönemlerini hapishanede imkansızlıklar içerisinde geçiren ve bu denli eser kaleme alan bir Mütefekkir pekala ömrünü kütüphanesinde geçirmiş olsaydı ne çapta eserler telif ederdi!“Sefîne”de bir fizikçi, “Berzah”ta bir biyoloji kuramcısı,“Erkam”da bir matematik teorisyeni olarak hitap eden Mirzabeyoğlu (Bunlar salt manada fizik, biyoloji ve matematik kitabı değildir.) bu kadar imkansızlıklar içerisinde her skalada (ki değin-e-mediğimiz bir çok alan..)muhalled çapta eser telif etmesi keramet midir acaba! Ne dersiniz?

Mütefekkirimiz Mirzabeyoğlu şayet ömrünün en velûd dönemini dışarıda geçirmiş olsaydı (Öztürk, Taslaman, Güler, İslamoğlu, Bayındır gibi) nevzuhûr ilahiyatçıların hiçbiri bu denli rahat konuşamaz ve yazıp-çizemezdi. Ülkemizde yaşanan akîdevî kırılma-sapma (tarihselcilik, mealcilik, modern selefilik..) ayan beyan ortada olduğu gibi meseleyi nerede-nasıl halledeceğimizi bil-e-mediğimizdeizahtan varestedir. Bir tarafta meseleyi felsefî zeminden alıp başka yere çeken ve fikir hürriyetinden bahseden kubur fareleri, öbür tarafta tehlikeden habersiz kaba softa ham yobazlar, diğer tarafta ise meselenin teşhisinden sonra teklifi noktasında aciz kalan müderrisler.. İşte tamda burada ihtiyacımız var Mirzabeyoğlu gibi birinci sınıf müfekkirlere: teşhis ve teklif sahibi..

Allah gani gani rahmet eylesin; Ödülü Cennette Cemalullah olsun..

Tekrar mülâkî oluruz bezm-i ezelde - Evvel giden ahbâba selam olsun erenler.

Son olarak: İfade sadedinde şu hükmü vermek isterim ki: bu yazı bir İslam Mütefekkirinin ardından hüsn-ü şehadet kabilinden kaleme alınmış bir yazıdır. Yazının muhtevası tamamen sübjektiftir; benimdir ve beni bağlar. Hazretin ruhaniyetinden avf dileyerek aklıma gelenleri yazdım. Bir yere AİDİYETİM olduğu için değil.


cumra26haziran.com yazarı Feyzullah Tat