ŞEYH SAİD’İN İDAMI
Kurtuluş Savası sonrasında şekillenen merkezi yönetime muhalif oldukları için cezalandırılmak istenilen Şeyh Said ve beraberindeki 46 kişi DİYARBAKIR’da idam edildiler.
Cumhuriyetin ilk yıllarında halkın örf, adet, kültür ve inancı dikkate alınmadan yapılan bazı uygulamalara tepki gösterenler acımasızca cezalara çarptırıldılar. Devlete isyan gibi çok ciddi bir ithamla suçlanan Şeyh Said. 13 ŞUBAT 1925 tarihinde sadece 15 jandarmadan oluşan bir müfrezenin DİYARBAKIR’ın Eğil İlçesine bağlı Piran Köyündeki evine yaptığı baskınla gözü korkutulmaya çalışılmıştır.
Olayların ortaya çıkışını VAN eski milletvekili İbrahim AVRAS bey şöyle anlatmaktadır: Şeyh Said’in evinde düğüne davetli kalabalık bir grup vardır. 15 kişilik bir müfreze mahkeme tarafından aranan bazı adamların Şeyh Said’in evinde olduğunu öğrenmiş gelmişlerdi. Şeyh Said jandarmalara “Siz de iki üç gün benim misafirim kalın ve kalabalık dağıldıktan sonra aradıklarınızı size teslim eder, alıp gidersiniz. Burada birbirisinin akrabası olan 700-800 silahlı adam var. Aksi halde korkarım bir çatışma olur” der. Ancak müfrezenin başı Şeyh Said’i dinlemez ve adamları zorla götürmeye kalkışınca çatışma çıkar ve köylülerden iki, jandarmadan iki olmak üzere 4 kişi ölür. Ertesi günü Şeyh Said’i götürmeye gelen kuvvetler ile Şeyh Said’in çevresindeki adamlar arasında çatışma olur yine insanlar ölür.
Dönemin Başbakanı Ali Fethi OKYAR, Meclis’te yaptığı toplantıda olayın büyütülmemesi gerektiğini ve kısa zamanda halledileceğini söyler. Ancak İsmet İNÖNÜ, 80 kusur senedir tekrarlanan “irtica” panorayasının o tarihteki bir örneğini sergileyerek, hareketin özellikle tertiplenmiş olduğunu iddia eder ve “Beni iktidara getirirseniz hepsini asar keserim” der.
Böylece Ali Fethi OKYAR hükümeti yıkılır ve yerine İNÖNÜ Hükümeti kurulur. Takrir-i Sükun Kanunu çıkarılır. 15 NİSAN 1925’de Şeyh Said gözaltına alınır. DİYARBAKIR’da İstiklal Mahkemesi kurulur. Şeyh Said ve beraberindeki 46 kişi 29 HAZİRAN 1925 tarihinde Siverekkapı’da asılırlar. İşte tarihe Şeyh Said İsyanı(!) diye geçen ve Cumhuriyeti yıkma gibi lanse edilen olayın, aslında fındık kabuğunu doldurmayan gerçek senaryosu böyle cereyan etmiştir.
Ama ders ve tarih kitaplarında anlatılış öyküsü çok farklıdır. Doğruların her zaman doğru olduğunu unutmayalım.
Selam, saygı ve dualarımla.
Yakup MUSA
29.06.2010
Yeni Windows 7: Size en uygun bilgisayarı bulun. Daha fazla bilgi edinin.
0 yorum:
Yorum Gönder
Yorumlarınızda Kişilik haklarına saldırı,küfür ve benzeri ifadeleriniz yayınlanmamaktadır.Yorumları yazarken İsminizi belirtmeniz önemle duyurulur.