İhsan ELİAÇIK
Şu an cumhuriyetin temel nitelikleri diye ortaya konan bir takım ilkeler CHP'nin "altı oku"dur. 1928-1945 yılları arasında beş kez anayasaya müdahele edilerek "nitelik" haline getirilmişlerdir. Oysa bunlar bir parti programıdır.
Dillere pelensek olan "cumhuriyetin temel değerleri ve nitelikeleri" gerçekte nedir? Bunun yeniden ele alınması ve teorik yeniden inşası gerekmektedir. Yakından bakıldığında, cumhuriyetin temel değerleri ve niteliklerinin, sanıldığının aksine, tek parti dönemi CHP'sinin "altı oku" olmadığı görülür.
Çünkü bunlar 1920-1924 yılları arasındaki kurtuluş mücadelesi içinde yoğrularak belirmiştir. Milletin kılcal damarlarından süzülüp gelerek Birinci Meclis'te ifadesini bulduğunu görüyoruz. Bu haliyle tek bir kişinin veya gurubun icadı değil; Birinci Dünya Savaşı sonrası yeni Türkiye'nin ortak aklı ve vicdanı olmak icabeder.
Bunları beş maddede toplamamız mümkündür.
Birincisi Hakimiyet-i Milliye'dir. Yani yönetimde milletin hakimiyeti esas olup, egemenlik herhangi bir kişi, sınıf, hanedan veya kuruma tapulanamaz. Millet neyi isterse o gelir. Milleti adam yerine koymayan, ona rağmen ülkeyi yönetmek isteyen, milletin değerlerini, inançlarını, beklentilerini tehdit olarak algılayan her zihniyet bu ilkeye ters düşer. Şu halde hakimiyeti milliye cumhuriyetin meşruiyet dayanağını ifade etmektedir.
İkincisi İstiklâl-i Tam'dır. Yani tam bağımsızlık esas olup, Türkiye'yi herhangi bir gücün egemenliğine sokmaya çalışan, mandacılığı savunan, siyasi ve ekonomik yönden ülkeyi başkasına muhtaç duruma düşüren her tür hareket ve zihniyet bu ilkeye ters düşer. Şu halde İstiklal-i tam cumhuriyetin karakterini ifade etmektedir.
Üçüncüsü Misak-ı Milli'dir. Yani millet sözleşmesi esastır. Milletin tarihteki yürüyüşüne gönüllü olarak katılan harkes bu milettendir. Türkiye, Türkiye'de yaşayan herkesindir. Bu anlamda "Türkiye milleti" bölünmez bir bütündür. Misak-ı Milli'de geçtiği gibi 1918 Mondros mütarekesi şartlarında işgal altında kalan topraklar dışında kalan tüm memalik-i Osmani'nin (Osmanlı memleketleri) ve anasır-ı İslam'ın (müslüman halklar) yaşadığı yerler tek bir bütün olup bölünemez. Buraların haritada neresi olduğuna baktığımızda, doğrudan Müslüman Türkler ve Kürtlerin yaşadığı topraklar olduğu görülür. Dolaylı olarak ise Osmanlı'nın Birinci Dünya Savaşı'ından yenik çıkarak çekildiği bugünkü 13 ülkeyi kapsar. Aslında buralar tek bir bütündür ve bölünemez. Bu bütünlüğün her hangi bir parçasının bölünmesini, ayrılmasını istemek bu ilkeye ters düşer. Mondros şartlarında işgal altında kalan topraklarda yaşayan halklar ise Misak-i Milli'ye katılıp katılmama konusuna kendi hür iradeleri ile karar verirler. Sekiz maddelik Misak-i Milli aynen böyle söyler. Şu halde Misak-ı Milli cumhuriyetin vatan ve yurt kavrayışını ifade etmektedir. İstiklal Marşı'nda geçtiği gibi üzerinde ebediyen ezan okunan her yer yurttur.
Dördüncüsü Müdafa-ı Hukuk'tur. Yani hak, hukuk, adalet savunması esastır. Cumhuriyetin temelinde bunlar vardır. Her tür hak ihlali, hukuk dışılık ve adeletsizlik bu ilkeye ters düşer. Bunun devlet adına yapılması durumu değiştirmez. Cumhuriyet kimsesizlerin kimsesi olarak kurulmuştur. İstiklal marşımıza göre bu milletin özgürlük ve bağımsızlık hakkıdır çünkü güce, paraya, sermayeye, silaha, devlete, bürokrasiye, çetelere değil hakka tapmaktadır. Bundan vazgeçtiği an özgürlüğünü ve bağımsızlığını kaybeder, köleliğe müstehak olur. Demek ki müdafayı hukuk, siyaset felsefesi açısından cumhuriyetin varlık gerekçesini ifade etmektedir. Zira cumhuriyet adaleti ayağa dikmek için vardır.
Beşincisi Muasır medeniyettir. Yani bir çağdaş uygarlık yaratmak! Çağdaş uygarlığa "ulaşmak" veya "üzerine çıkmak" değil. Çünkü bu durumda "dışarıda yaratılmış bir uygarlık var, o kesin doğru, biz ona ulaşacağız veya onun üzerine çıkacağız" gibi oluyor. Oysa bunun doğrusu kendi dinamikleri ile bir çağdaş uygarlık yaratmaktır. İçeriden yenilenme stratejisi ile kendini boyuna yenilemektir. Anadolunun yaratıcı dehasını ortaya çıkarmaktır. Yeniliği ve uygarlığı kendi bağrından fışkırtıp çıkarmaktır. Gerçek anlamda adam olan ülkelerin yaptığı bundan başka bir şey değildir. Bu durumda başka bir "zamandan" veya "mekandan" uygarlık beklemek, geçmişi veya batıyı bugüne ve buraya taşımaya çalışmak, önceki çağlardan veya sonraki çağlardan medet ummak bu ilkeye ters düşer. Olması gereken, bizzat kendi çağında ve kendi dinamikleri ile uygarlaşmaktır. Kaldı ki bu potansiyel bu topraklarda vardır. Yeter ki güven, kararlılık, ideal, misyon ve vizyon olsun. M. Akif bunun yolunu İstiklal Marşı'nın ilk ve son kelimelerinde göstermiştir; korkmamak ve yalnızca hakka tapmak!
Cumhuriyetin temel nitelikleri, asıl, bunlar olmak icabeder.
Şu an cumhuriyetin temel nitelikleri diye ortaya konan bir takım ilkeler ise CHP'nin "altı oku"dur. 1928-1945 yılları arasında beş kez anayasaya müdahele edilerek "nitelik" haline getirilmişlerdir. Oysa bunlar bir parti proğramıdır. Tek parti döneminden kalmadır. CHP'nin ideolojisini ifade ederler ve CHP'ye iade edilmeleri gerekir. Bunları CHP bir siyasi parti olarak savunabilir. Ancak yukarıda saydıklarımız cumhuriyetin ideolojisi değil ontolojisidir. Asıl irtica ontolojiden geriye gidiştir.
gerçek hayat dergisi
Çünkü bunlar 1920-1924 yılları arasındaki kurtuluş mücadelesi içinde yoğrularak belirmiştir. Milletin kılcal damarlarından süzülüp gelerek Birinci Meclis'te ifadesini bulduğunu görüyoruz. Bu haliyle tek bir kişinin veya gurubun icadı değil; Birinci Dünya Savaşı sonrası yeni Türkiye'nin ortak aklı ve vicdanı olmak icabeder.
Bunları beş maddede toplamamız mümkündür.
Birincisi Hakimiyet-i Milliye'dir. Yani yönetimde milletin hakimiyeti esas olup, egemenlik herhangi bir kişi, sınıf, hanedan veya kuruma tapulanamaz. Millet neyi isterse o gelir. Milleti adam yerine koymayan, ona rağmen ülkeyi yönetmek isteyen, milletin değerlerini, inançlarını, beklentilerini tehdit olarak algılayan her zihniyet bu ilkeye ters düşer. Şu halde hakimiyeti milliye cumhuriyetin meşruiyet dayanağını ifade etmektedir.
İkincisi İstiklâl-i Tam'dır. Yani tam bağımsızlık esas olup, Türkiye'yi herhangi bir gücün egemenliğine sokmaya çalışan, mandacılığı savunan, siyasi ve ekonomik yönden ülkeyi başkasına muhtaç duruma düşüren her tür hareket ve zihniyet bu ilkeye ters düşer. Şu halde İstiklal-i tam cumhuriyetin karakterini ifade etmektedir.
Üçüncüsü Misak-ı Milli'dir. Yani millet sözleşmesi esastır. Milletin tarihteki yürüyüşüne gönüllü olarak katılan harkes bu milettendir. Türkiye, Türkiye'de yaşayan herkesindir. Bu anlamda "Türkiye milleti" bölünmez bir bütündür. Misak-ı Milli'de geçtiği gibi 1918 Mondros mütarekesi şartlarında işgal altında kalan topraklar dışında kalan tüm memalik-i Osmani'nin (Osmanlı memleketleri) ve anasır-ı İslam'ın (müslüman halklar) yaşadığı yerler tek bir bütün olup bölünemez. Buraların haritada neresi olduğuna baktığımızda, doğrudan Müslüman Türkler ve Kürtlerin yaşadığı topraklar olduğu görülür. Dolaylı olarak ise Osmanlı'nın Birinci Dünya Savaşı'ından yenik çıkarak çekildiği bugünkü 13 ülkeyi kapsar. Aslında buralar tek bir bütündür ve bölünemez. Bu bütünlüğün her hangi bir parçasının bölünmesini, ayrılmasını istemek bu ilkeye ters düşer. Mondros şartlarında işgal altında kalan topraklarda yaşayan halklar ise Misak-i Milli'ye katılıp katılmama konusuna kendi hür iradeleri ile karar verirler. Sekiz maddelik Misak-i Milli aynen böyle söyler. Şu halde Misak-ı Milli cumhuriyetin vatan ve yurt kavrayışını ifade etmektedir. İstiklal Marşı'nda geçtiği gibi üzerinde ebediyen ezan okunan her yer yurttur.
Dördüncüsü Müdafa-ı Hukuk'tur. Yani hak, hukuk, adalet savunması esastır. Cumhuriyetin temelinde bunlar vardır. Her tür hak ihlali, hukuk dışılık ve adeletsizlik bu ilkeye ters düşer. Bunun devlet adına yapılması durumu değiştirmez. Cumhuriyet kimsesizlerin kimsesi olarak kurulmuştur. İstiklal marşımıza göre bu milletin özgürlük ve bağımsızlık hakkıdır çünkü güce, paraya, sermayeye, silaha, devlete, bürokrasiye, çetelere değil hakka tapmaktadır. Bundan vazgeçtiği an özgürlüğünü ve bağımsızlığını kaybeder, köleliğe müstehak olur. Demek ki müdafayı hukuk, siyaset felsefesi açısından cumhuriyetin varlık gerekçesini ifade etmektedir. Zira cumhuriyet adaleti ayağa dikmek için vardır.
Beşincisi Muasır medeniyettir. Yani bir çağdaş uygarlık yaratmak! Çağdaş uygarlığa "ulaşmak" veya "üzerine çıkmak" değil. Çünkü bu durumda "dışarıda yaratılmış bir uygarlık var, o kesin doğru, biz ona ulaşacağız veya onun üzerine çıkacağız" gibi oluyor. Oysa bunun doğrusu kendi dinamikleri ile bir çağdaş uygarlık yaratmaktır. İçeriden yenilenme stratejisi ile kendini boyuna yenilemektir. Anadolunun yaratıcı dehasını ortaya çıkarmaktır. Yeniliği ve uygarlığı kendi bağrından fışkırtıp çıkarmaktır. Gerçek anlamda adam olan ülkelerin yaptığı bundan başka bir şey değildir. Bu durumda başka bir "zamandan" veya "mekandan" uygarlık beklemek, geçmişi veya batıyı bugüne ve buraya taşımaya çalışmak, önceki çağlardan veya sonraki çağlardan medet ummak bu ilkeye ters düşer. Olması gereken, bizzat kendi çağında ve kendi dinamikleri ile uygarlaşmaktır. Kaldı ki bu potansiyel bu topraklarda vardır. Yeter ki güven, kararlılık, ideal, misyon ve vizyon olsun. M. Akif bunun yolunu İstiklal Marşı'nın ilk ve son kelimelerinde göstermiştir; korkmamak ve yalnızca hakka tapmak!
Cumhuriyetin temel nitelikleri, asıl, bunlar olmak icabeder.
Şu an cumhuriyetin temel nitelikleri diye ortaya konan bir takım ilkeler ise CHP'nin "altı oku"dur. 1928-1945 yılları arasında beş kez anayasaya müdahele edilerek "nitelik" haline getirilmişlerdir. Oysa bunlar bir parti proğramıdır. Tek parti döneminden kalmadır. CHP'nin ideolojisini ifade ederler ve CHP'ye iade edilmeleri gerekir. Bunları CHP bir siyasi parti olarak savunabilir. Ancak yukarıda saydıklarımız cumhuriyetin ideolojisi değil ontolojisidir. Asıl irtica ontolojiden geriye gidiştir.
gerçek hayat dergisi
--
Blog Adresim
http://sivilinisiyatif.blogspot.com
-------------------------------------------------------------------------
İster Mermi Kullansın, İster Oy Pusulası,
İnsan iyi nişan almalı, kuklayı değil kuklacıyı vurmalı...
-------------------------------------------------------------------------
MALCOLM X'İN AZİZ HATIRASINA (Son Günleri/Suikast):
http://www.youtube.com/watch?v=Vf8_oZf7nRo#GU5U2spHI_4
Blog Adresim
http://sivilinisiyatif.blogspot.com
-------------------------------------------------------------------------
İster Mermi Kullansın, İster Oy Pusulası,
İnsan iyi nişan almalı, kuklayı değil kuklacıyı vurmalı...
-------------------------------------------------------------------------
MALCOLM X'İN AZİZ HATIRASINA (Son Günleri/Suikast):
http://www.youtube.com/watch?v=Vf8_oZf7nRo#GU5U2spHI_4
--~--~---------~--~----~------------~-------~--~----~
Bu grubun hiç bir siyasi oluşum ,parti, vakıf, örgüt, dernek veya benzeri yapılanmalarla alakası yoktur.Aynı zamanda onlara uzaklığı veya yakınlığıda bulunmamaktadır...Müslüman Anadolu İnsanının Tarafında yer alan Gerçek Vatanseverliği ilke edinmiş HABER BİLGİ PAYLAŞIM STANDIDIR..
Grupta yayınlanan yorum ve yazılardan yazarları sorumludur.
-----------------------------------------------------------------
"ANADOLU HABER GÜNLÜĞÜ" grubu.
Bu gruba posta göndermek için , mail atın : anadoluhaber@googlegroups.com
Bu gruba üyeliğinizi sonlandırmak için şu adrese e-posta gönderin: anadoluhaber-unsubscribe@googlegroups.com
Daha fazla seçenek için, http://groups.google.com/group/anadoluhaber?hl=tr
adresinde bu grubu ziyaret edin
-~----------~----~----~----~------~----~------~--~---
0 yorum:
Yorum Gönder
Yorumlarınızda Kişilik haklarına saldırı,küfür ve benzeri ifadeleriniz yayınlanmamaktadır.Yorumları yazarken İsminizi belirtmeniz önemle duyurulur.